امام زاده اسماعیل (زرگنده)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اسماعیل، امامزاده emām-zāde esmāʾīl ، امامزاده‌ای در محلۀ
زرگنده واقع در منطقۀ ۳ شهرداری تهران.
بقعۀ این امامزاده در خیابان
شریعتی، روبه‌روی خیابان
دولت، کوچۀ امامزاده در انتهای بوستان
زرگنده واقع شده است.
امامزاده اسماعیل از نوادگان امام زین‌العابدین (ع) بوده، و وفات ایشان در شجره‌نامه‌ای که روی تابلویی بزرگ در داخل حرم نصب شده، ۸۵۰ ق/ ۱۴۴۶ م آمده است.
بنای بقعۀ امامزاده اسماعیل با مساحت ۲۵۰ مـ۲ به‌صورت چهارضلعی و ازارۀ دیوارهای داخل حرم از سنگ، و نیمۀ بالای آن از گچ است. ضریح فلزی این امامزاده نیز در مرکز حرم با اشعار و کتیبه‌های قرآنی تزیین شده است.
این بقعه دو ایوان و ۱۸ ستون دارد و کتیبه‌های کاشی‌کاری دیوارهای آن را زینت بخشیده‌اند.
گنبد کوچک این بنا نیز دارای کاشی‌های سبز و لاجوردی و کتیبه‌ای قرآنی است که گرداگرد گنبد را پوشانده است.
قدمت بنای امامزاده به دورۀ ناصری بازمی‌گردد. گفته می‌شود آخرین بار ضریح این امامزاده به دستور فرح دیبا، همسر محمدرضا شاه، مرمت شده است. نمای بیرونی امامزاده از ۱۳۳۰ ش به بعد، تغییری نکرده، و فقط ترمیم و بازسازی شده، و تزیینات داخلی نیز به همان صورت ابتدایی باقی مانده است.
امروزه در روز عاشورا، دسته‌های عزاداری از محله‌های مختلف ازجمله قلهک، کوچه‌ده، دولت، یخچال و حسن‌آباد به سمت امامزاده اسماعیل حرکت می‌کنند. آخرین دستۀ عزاداری متعلق به اهالی زرگنده است که به سبب میزبانی، تعزیه نیز اجرا می‌کنند. حیاط امامزاده اسماعیل به‌دلیل بازبودن دو طرف محوطۀ آن و نیز دسترسی به بوستان زرگنده و خیابان شریعتی از جنوب و به محلۀ زرگنده و خیابان خاقانی از شمال، به شکل خیابان درآمده است.
•
موسوی‌زاده، حسن، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «امام زاده سیدناصرالدین»، ص۱۳۸.
