انّما
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
انما
لفظ دلالت کننده بر
حصر و
استثنا می باشد.
«انما» از
ادات حصر و استثنا است.
مشهور اصولیون معتقدند که «انما» بر حصر
دلالت می‌کند (به دلیل تبادر)، چه حصر موصوف بر صفت، مثل: «و ما محمّد اِلاّ رسول، انّما انت منذر»، و چه حصر صفت بر موصوف، مانند: ﴿اِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَالْمَساکِینِ... ﴾ (توبة: ۶۰) که در آن،
مصرف زکات به افراد مذکور در
آیه منحصر شده است.
در مقابل، عده‌ای مانند «
فخر رازی»
اعتقاد دارند «انما» بر حصر دلالت نمی‌کند.
کسان دیگری هم چون مرحوم «
شیخ انصاری» معتقدند دلالت «انما» بر حصر، به اختلاف موارد فرق می‌کند و ضابطه کلی وجود ندارد.
در این که دلالت «انما» بر حصر، به مفهوم است یا به منطوق، اختلاف وجود دارد؛ بیشتر اصولیون آن را به مفهوم می‌دانند، ولی کسانی مثل مرحوم «
میرزای نایینی » این دلالت را به منطوق دانسته‌اند.
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «انما»
