• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اولین آیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اولین آیه، اولین آیه نازل شده بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را می‌گویند.



درباره نخستین آیه یا آیاتی که بر پیامبر مکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نازل شده است، بین مفسران و محققان علوم قرآنی اختلاف نظر وجود دارد، که به طور اختصار به آن‌ها می‌پردازیم:
۱. آیات اول سوره علق (پنج آیه اول)؛
۲. آیات اول سوره مدثر ؛
۳. آیه شریفه (بسم الله الرحمن الرحیم)؛
۴. آیات سوره حمد ( سوره حمد ).
درباره جمع بین این اقوال گفته‌اند نخستین آیه‌ای که بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نازل شد (اقرا باسم ربک الذی خلق)، و نخستین آیه‌ای که به طور آشکار فروفرستاده شد (یا ایها المدثر) است. پس آیه (یا ایها المدثر) پس از انقطاع ( دوره فترت ) وحی ، اولین آیه است، نه به طور مطلق.
درباره (بسم الله الرحمن الرحیم) که به اعتقاد جمهور شیعه جزء هر سوره از قرآن- به جز سوره توبه - است می‌توان گفت اولین آیه نازل شده است؛ ولی بحث اول بودن آیات، قطع نظر از (بسم الله) است. آیات سوره حمد نیز به صورت مجموع (در قالب یک سوره کامل)، اولین سوره است که به طور کامل نازل شده است؛ نه اولین آیات نازل شده به طور مطلق .


نخستین آیه - هر چه باشد - طبعا بر اولین آیه مکی هم منطبق خواهد بود.


اولین سوره.
[۳] حجتی، محمد باقر، ۱۳۱۱ -، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، ص۵۴.
[۵] واحدی، علی بن احمد، - ۴۶۸ق، اسباب النزول، ص۵.
[۶] رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۵۷۷.



۱. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۱، ص۲۰۶.    
۲. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۱، ص۱۹۳.    
۳. حجتی، محمد باقر، ۱۳۱۱ -، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، ص۵۴.
۴. زرقانی، محمد عبد العظیم، ۱۹۴۸- م، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج۱، ص۹۵.    
۵. واحدی، علی بن احمد، - ۴۶۸ق، اسباب النزول، ص۵.
۶. رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۵۷۷.
۷. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۹۱.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «اولین آیه».    



جعبه ابزار