ایمان و پرداخت خمس (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از اثرات و جلوه‌های
ایمان به
خداوند پرداخت
خمس می‌باشد. پرداخت خمس همچنین یکی از نشانه‌های
مؤمنان نیز می‌باشد.
پرداخت
خمس، برخاسته از
ایمان به
خدا می‌باشد:
«واعلموا انما غنمتم من شیء فان لله خمسه وللرسول ولذی القربی والیتـمی‌والمسـکین وابن السبیل ان کنتم ءامنتم بالله وما انزلنا علی عبدنا...؛
بدانید هرگونه غنیمتی به دست آورید، خمس آن برای خدا، و برای
پیامبر، و برای
ذی‌القربی و
یتیمان و
مسکینان و
واماندگان در راه (از آنها) است، اگر به خدا و آنچه بر
بنده خود در روز جدایی
حق از
باطل، نازل کردیم، ایمان آورده‌اید ...»
در آغاز این
سوره آمده که پاره‌ای از
مسلمانان بعد از
جنگ بدر بر سر تقسیم
غنائم جنگی مشاجره کردند و خداوند برای ریشه کن ساختن ماده
اختلاف، غنائم را دربست در
اختیار پیامبر گذاشت تا هرگونه
صلاح می‌داند آن را مصرف کند و پیامبر آنها را در میان جنگجویان به طور مساوی تقسیم کرد.
این آیه در حقیقت بازگشت به همان مسئله غنائم است به تناسب آیاتی که درباره
جهاد، قبل از این گفته شد، زیرا در چند آیه قبل اشارات مختلفی به موضوع جهاد گردید و از آنجا که جهاد غالبا با مسئله غنائم آمیخته است تناسب با ذکر حکم غنائم دارد (بلکه
قرآن در اینجا
حکم را از مساله غنائم جنگی نیز فراتر برده و به همه در آمدها اشاره کرده است.)
در آغاز آیه می‌فرماید: بدانید هرگونه غنیمتی نصیب شما می‌شود یک پنجم آن، از آن خدا و پیامبر و ذی القربی (
امامان اهل بیت) و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه (از
خاندان پیامبر) می‌باشد (و اعلموا انما غنمتم من شی ء فان لله خمسه و للرسول و لذی القربی و الیتامی و المساکین و ابن السبیل).
و برای
تأکید اضافه می‌کند: که اگر شما به خدا و آنچه بر بنده خود در (روز جنگ بدر) روز جدایی حق از باطل، روزی که دو گروه
مؤمن و
کافر در مقابل هم قرار گرفتند، نازل کردیم ایمان آورده‌اید باید به این دستور
عمل کنید و در برابر آن
تسلیم باشید (ان کنتم آمنتم بالله و ما انزلنا علی عبدنا یوم الفرقان یوم التقی الجمعان).
در اینجا توجه به این نکته لازم است: با اینکه روی سخن در این آیه به
مؤمنان است، زیرا پیرامون غنائم جهاد اسلامی بحث می‌کند و معلوم است
مجاهد اسلامی مؤمن است، ولی با این حال می‌گوید: اگر ایمان به خدا و پیامبر آورده‌اید، اشاره به اینکه نه تنها ادعای ایمان نشانه ایمان نیست بلکه شرکت در میدان جهاد نیز ممکن است نشانه ایمان کامل نباشد و این عمل به خاطر اهداف دیگری انجام گیرد، مؤمن کامل کسی است که در برابر همه دستورات مخصوصا دستورات مالی تسلیم باشد و
تبعیضی در میان برنامه‌های الهی قائل نگردد. و در پایان آیه اشاره به
قدرت نامحدود الهی کرده می‌گوید": و خدا بر همه چیز
قادر است (و الله علی کل شی ء قدیر).
یعنی با اینکه در میدان بدر از هر نظر شما در اقلیت قرار داشتید و
دشمن ظاهرا از هر نظر برتری چشمگیری داشت خداوند قادر توانا آنها را شکست داد و شما را یاری کرد تا پیروز شدید.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «پرداخت خمس».
