باغ چنار
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
باغ‌چنار bāq-čenār ، یا چنارستان، باغی واقع در شمال روستای بومهن و متصل به خانه‌های آن، در فاصلۀ حدود ۲۰۰ متری غرب رودخانۀ سیاه‌رود، و حدود ۳۰۰ متری جنوب شرقی دره‌ای موسوم به «قاسم‌دره‌سی»، در ارتفاع ۸۰۰‘۱ متری از سطح دریا.
باغ‌چنار به وسعت تقریبی ۱۰۰‘۱۲ مـ۲ دارای خیابانی مرکزی به عرض حدود ۴ متر و طول حدود ۱۱۰ متر در جهت شمال ـ جنوب است که دو طرف آن را درختان چنار در بر گرفته است. این خیابان اصلی را ۳ ردیف درخت در جهـت شرق به غرب ــ در جنوب، میانه و شمال ــ قطع کرده است. طول هریک از این ردیف درختان به اندازۀ طول خیابان اصلی است و شواهد و تنه‌هایی در گرداگرد محیط این درختان دیده می‌شود که حکایت از وجود ردیفی از درختان در پیرامون این محوطه دارد؛ اما انسجام و یکپارچگی آن به‌سبب قطع بسیاری از درختان از میان رفته است.
از بانی و سابقۀ تاریخی این باغ اطلاعی در دست نیست و اهالی محلی نسبت به سابقۀ آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند؛ اما از شواهد چنین برمی‌آید که قدمت این باغ به اواخر دورۀ صفویه بازمی‌گردد. براساس همین شواهد، تنه‌های اصلی درختان این باغ بارها بریده یا سوزانده شده، و درختان موجود بر کندۀ بریده یا سوختۀ قبلی روییده‌اند.
امروزه بر کندۀ هر درخت قدیمی ۵ تا ۹ درخت جدید روییده است که عمر آنها میان ۵ تا ۱۵۰ سال تخمین زده می‌شود. سایه‌انداز این درختان آن‌قدر وسیع و گسترده است که حدود نیمی از محوطه را در بر گرفته است. درختان دو طرف خیابان اصلی باغ، دارای انسجام کامل است و ترکیب کلی میانۀ باغ را حفظ کرده است. ارتفاع این درختان میان ۱۰ تا ۳۰ متر، و اندازۀ محیط آنها در ارتفاع یک متری از سطح زمین، میان ۵۵ تا ۱۸۰ سانتی‌متر است. جمعاً حدود ۵۵۰ اصله درخت در این باغ وجود دارد که به‌رغم نبودِ رسیدگی و مراقبت و آبیاری منظم و مناسب، شاداب و سرسبزند. اهالی شهر و روستای بومهن و روستاهای اطراف در ایام تعطیل و هنگام غروبِ بیشتر روزها، بساط استراحت چندساعتۀ خود را در این باغ می‌گسترند و از فضای باطراوت آن استفاده می‌کنند.
•
پازوکی طرودی، ناصر، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «باغ چنار»، ص۴۹۵.
