• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

باکک

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



باکک bākak ، یا بالَکه، باغکک، سابقاً آبادی‌ای در جنوب شرقی شمیران.



ظاهراً نخستین سندی که در آن نامی از این آبادی به میان آمده است، نقشه‌ای از نواحی پیرامونی شهر تهران است که شخصی آلمانی به نام اشتال در سال‌های پایانی پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار ترسیم کرده، و در ۱۹۰۰ م/ ۱۳۱۸ ق در آلمان به چاپ رسیده است. در این نقشه نام این آبادی باغکک ضبط شده است.
[۱] کریمان، حسین، قصران ( کوهسران)، ج۱، ص۴۹۹، تهران، ۱۳۵۶ ش.
شاید این نام همان باغ باکک باشد که امروزه (۱۳۸۸ ش) هنوز کاربرد دارد.


اراضی آبادی باکک از شمال به اراضی آبادی شیان، از جنوب به اراضی آبادی ابراهیم‌آباد، از شرق به اراضی آبادی نارمک، و از غرب به رودخانه دارآباد محدود بود.


این آبادی در اوایل دوره پهلوی به حاجی مؤید دربار تعلق داشت و بعدها شخصی به نام حاجی حبیب‌الله آن را از او خریداری کرد. بر پایۀ اطلاعات موجود، باکک در ۱۳۲۵ ش/ ۱۹۴۶ م همچنان در تملک حاجی حبیب‌الله بوده،
[۲] ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران، ج۱، ص۱۵۶، تهران، ۱۳۷۱ ش.
از لحاظ تقسیمات کشوری دهی کوچک از توابع بخش شمیران به شمار می‌رفته.


و دارای ۲۳ تن جمعیت بوده است.
[۳] فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، ج۱، ص۳۳، تهران، ۱۳۲۸ ش.
[۴] اسامی دهات کشور، ادارۀ کل آمار و ثبت احوال وزارت کشور، ج۱، ص۷۳، تهران، ۱۳۲۳ ش.
در سرشماری ۱۳۳۵ ش جمعیت باکک، ۳۵ تن مشتمل بر ۲۱ مرد و ۱۴ زن گزارش شده است.
[۵] گزارش مشروح حوزۀ سرشماری تهران، وزارت کشور، ص۱، تهران، ۱۳۳۷ ش.



بر پایۀ اطلاعاتی که تقی فکری در ۱۳۴۲ ش ــ یعنی کوتاه‌زمانی پیش از آنکه اراضی آبادی باکک ضمیمۀ تهران بزرگ گردد ــ ارائه داد، این آبادی دارای یک رشته قنات، یک باغ بزرگ اناری، یک ساختمان اربابی و یک قلعۀ قدیمی بود که در آن زمان به شخصی به نام مهندس محمدی تعلق داشت.
[۶] ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران، ج۱، ص۱۵۶-۱۵۷، تهران، ۱۳۷۱ ش.



اراضی آبادی باکک همچون دیگر آبادی‌های پیرامون شهر تهران در میانه‌های دهۀ ۱۳۴۰ ش با گسترش کالبدی شهر تهران ضمیمۀ آن کلان‌شهر شد. امروزه (۱۳۹۰ ش) از باکک جز نامی بر جای نمانده است. در زمان ما اراضی جنوب غربی پارک جنگلی لویزان، «باغ باکک» خوانده می‌شود. این بخش از پارک جنگلی لویزان دارای درختهای کهن‌سالی است و بزرگراه شهید زین‌الدین از میان آن می‌گذرد. بخش عمده‌ای از محلۀ شمیران نو واقع در شمال شرقی تهران در اراضی آبادی باکک بر پا شده است.
[۷] عزیزی، جواد (از کارکنان ادارۀ املاک شهرداری منطقۀ ۴ تهران)، مصاحبه با مؤلف.



۱. کریمان، حسین، قصران ( کوهسران)، ج۱، ص۴۹۹، تهران، ۱۳۵۶ ش.
۲. ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران، ج۱، ص۱۵۶، تهران، ۱۳۷۱ ش.
۳. فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، ج۱، ص۳۳، تهران، ۱۳۲۸ ش.
۴. اسامی دهات کشور، ادارۀ کل آمار و ثبت احوال وزارت کشور، ج۱، ص۷۳، تهران، ۱۳۲۳ ش.
۵. گزارش مشروح حوزۀ سرشماری تهران، وزارت کشور، ص۱، تهران، ۱۳۳۷ ش.
۶. ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران، ج۱، ص۱۵۶-۱۵۷، تهران، ۱۳۷۱ ش.
۷. عزیزی، جواد (از کارکنان ادارۀ املاک شهرداری منطقۀ ۴ تهران)، مصاحبه با مؤلف.



کرم‌همدانی، علی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «باکک»، ص۵۱۴.    


رده‌های این صفحه : روستاهای تهران




جعبه ابزار