• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بخل در روایات

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بخل از پی آمدها و نتایج دنیادوستی است و از صفات پلید و زشت و اخلاق رذیله به شمار می‌رود. از این رو، اخبار بسیاری در مذمت آن رسیده است.



بخل از پی آمدها و نتایج دنیادوستی است و از صفات پلید و زشت و اخلاق رذیله به شمار می‌رود. از این رو، اخبار بسیاری در مذمت آن رسیده است. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم توصیه فرمود: ایاکم والشح فانه اهلک من کان قبلکم حملهم علی ان سفکوا دماءهم واستحلوا محارمهم؛
[۱] نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۲.
از بخل بپرهیزید که پیشینیان شما را هلاک کرد و آنها را به خون ریزی و حلال شمردن حرام‌ها واداشت.
و نیز فرمود:
لایدخل الجنة بخیل؛
[۲] نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.

بخیل وارد بهشت نمی‌شود.
و فرمود:
البخیل بعید من الله بعید من الناس بعید من الجنة قریب من النار وجاهل سخی احب الی الله من عابد بخیل و ادوی الداء البخل؛
[۳] نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.

بخیل از خدا، مردم و بهشت دور و به آتش نزدیک است و نزد خدا جاهل سخی از عابد بخیل محبوب تر است و بدترین بیماری‌ها بخل است.
مردی از اصحاب رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در جهاد کشته شد، زنی بر او گریست و گفت: واشهیداه! پیامبر(ص) فرمود: «چه می‌دانی که او شهید است، شاید بیهوده گو بوده یا نسبت به آنچه از زندگی او کم نمی‌شده بخل می‌ورزیده است». در کلام دیگر حضرت رسول(ص) فرمود:
الموبقات ثلاث شح مطاع وهوی متبع واعجاب المرء بنفسه؛
[۴] نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.

سه چیز هلاک کننده است؛ بخلی که اطاعت شود؛ هوای نفسی که پیروی شود و عجب آدمی به خود.




۲.۱ - دشنام آوری

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «بالبخل تکثر المسبة»؛
[۵] ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
بخل ورزیدن، مایه دشنام بسیار می‌شود.

۲.۲ - ننگ بودن

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «البخل عار»؛
[۶] ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
بخل ننگ و عار است.

۲.۳ - آبروبری

امام رضا علیه‌السّلام فرمود: «البخل یمزق العرض»؛
[۷] ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
بخل آبرو را بر باد می‌دهد.

۲.۴ - خواری

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «من بخل بماله ذل من بخل بدینه جل»؛
[۸] ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
هرکه در مال خود بخل ورزد، خوار شود و هرکه در دین خود بخل ورزد، سربلند گردد.

۲.۵ - دور شدن از پیامبر

پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرمود: «ابعدکم بی شبها البخیل البرزی الفاحش»؛ بیگانه‌ترین شما از من آدم بخیل بدزبان زشت کردار است.

۲.۶ - محرومیت از دوستی

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «لیس لبخیل حبیب»؛
[۱۰] ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۴.
بخیل هیچ دوستی ندارد.

۲.۷ - آتش

پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرمود: «تکلم النار یوم القیامة ثلاثة... تقول للغنی یا من وهبه الله دنیا کثیرة واسعة فیضا وساله الفقیر الیسیر قرضا فابی الا بخلا فتزدرده»؛ در روز رستاخیز آتش با سه نفر سخن می‌گوید: ... و به ثروتمند می‌گوید: ‌ای کسی که خداوند دنیایی فراوان، فراخ و سرشار به تو داد! و فقیر، از تو اندکی قرض خواست و تو ندادی و بخل ورزیدی! پس ( آتش ) او را می‌بلعد.


۱. نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۲.
۲. نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.
۳. نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.
۴. نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.
۵. ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
۶. ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
۷. ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
۸. ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
۹. حرانی، تحف العقول، ص۴۴.    
۱۰. ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۴.
۱۱. صدوق، خصال، ص۱۱۱.    



دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، سایت بلاغ، برگرفته از مقاله«بخل».



جعبه ابزار