برزخ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
برزخ (به فتح باء و سکون راء) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای واسطه و حایل میان دو چیز می‌باشد که
حضرت علی (علیه‌السلام) در بیان ویژگی‌های عالم برزخ و
اهل ذکر از این واژه استفاده نموده است.
بَرزخ (به فتح باء و سکون راء) به معنای واسطه و حایل میان دو چیز آمده است. به همین جهت
عالم مرگ را برزخ می‌گویند چراکه واسطه است ما بین این
دنیا و
آخرت.
آن حضرت (علیه‌السلام) در مواردی از این واژه استفاده نموده است، یکی آن‌جا که درباره
ملوک و گذشتگان فرموده‌اند: «سلکوا فی بطون البرزخ سبیلا سلطّت الارض علیهم فیه فاکلت من لحومهم و شربت من دمائهم فاصبحوا فی فجوات قبورهم جمادا لا ینمون و ضمارا لا یوجدون؛
در شکم‌های برزخ به راهی داخل شدند که زمین در آن، بر آن‌ها مسلّط شد؛ گوشتشان را خورد و خونِشان را آشامید. در فراخنای
قبور به صورت جماد درآمدند که نموّ نمی‌کنند و به صورت متاعی که پیدا نمی‌شوند.»
دوم آن‌جا که امام (علیه‌السلام) درباره‌ی اهل ذکر فرموده است: «فکانّما قطعوا الدنیا الی الآخرة و هم فیها فشاهدوا ماوراء ذلک فکانّما اطّلعوا غیوب اهل البرزخ فی طول الاقامة فیه و حقّقت القیامة علیهم عداتها؛
گویی آن‌ها از دنیا رفته و در آخرتند و آن طرف دنیا را دیده‌اند، و گویی به تمام غیب‌های اهل برزخ که در طول اقامت دیده‌اند، واقف گشته‌اند و
قیامت آماده‌های خویش را از
رحمت و
عقاب بر آن‌ها محقق کرده است.»
این واژه فقط دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «برزخ»، ص۱۲۹.
