• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بسر بن ارطاة (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بُسر بن اَرطاة یکی از مفردات نهج البلاغه، از اشخاص و جلّادان معروف بنی امیّه و دشمن سر سخت امام علی (علیه‌السلام) می‌باشد که آن حضرت در جریان جنایت‌های او در یمن، خطبه‌ای در مذمّت و پلیدی وی ایراد نموده است.



بُسربن اَرطاة جلّاد معروف بنی امیّه و از دشمنان سر سخت امام (علیه‌السلام) و از فرماندهان معاویه است.


معاویه وی را با لشکریانی به «یمن» فرستاد و به‌او امر کرد: هر کس را که در اطاعت از علی (علیه‌السلام) یافتی بکش! آن جنایتکارِ بی‌رحم نیز جمع کثیری را کشت که دو پسر خردسال عبیدالله بن عباس ـ که از جانب امام (علیه‌السّلام) حاکم یمن بود ـ از جمله‌ی آن‌ها هستند. هنگامی که عبیدالله با سعید بن نمران از «یمن» فرار کرد و به کوفه آمد و جریان را به حضرت (علیه‌السّلام) گزارش نمود؛ امام (صلوات‌الله‌علیه) پس از اطلاع از جریان، بر مردم خطبه خواند و چنین فرمود: «... انبئت بسرا قد اطّلع الیمن و انّی و الله لاظنّ انّ هولاء القوم سیدالون منکم باجتماعهم علی باطلهم و تفّرقکم عن حقکّم و بمعصیتکم امامکم فی الحقّ و طاعتهم امامهم فی الباطل؛ یعنی به من خبر دادند که بسر بن ارطاة به «یمن» تاخته و شبیخون زده است به خدا قسم من گمان آن دارم که پیروان معاویه به زودی بر شما غلبه کرده و دولت به نفع آن‌ها خواهد بود. زیرا که آن‌ها بر باطلشان اجتماع دارند، و شما در حقّ خود متفرّق هستید و به علت آن‌که شما در طریق حق، به‌امامتان نافرمانی کرده و آن‌ها در باطل، از امامشان اطاعت می‌کنند.»
ناگفته نماند: جنایات بسر بن ارطاة و عداوت او نسبت به امام علی (صلوات‌الله‌علیه) خارج از حدّ است تا جایی که امام (علیه‌السلام) در حق او به درگاه خدای تعالی عرضه داشت: «اللهم انّ بسرا باع دینه بالدنیا و انتهک محارمک و کانت طاعة مخلوق فاجر آثر عنده ممّا عندک، اللّهم فلا تمته حتی تسلبه عقله و لا توجب له رحمتک و لا ساعة من نهار اللهم العن بسرا و عمروا و معاویة و لیحلّ علیهم غضبک...» در نتیجه بسر بعد از مدّت کمی دیوانه شد، فریاد می‌کشید: شمشیر بدهید تا آدم بکشم، شمشیری از چوب بدستش داده و بالشی در مقابلش گذاشته بودند مرتب بر آن بالش می‌زد تا از هوش می‌رفت و در همین حال بود که از دنیا رفت و به درک واصل شد.


این کلمه یک‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۶۷، خطبه۲۵.    
۲. ابن ابی الحدید ج۲، ص۱۸، خطبه ۲۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بُسر بن اَرطاة»، ص۱۳۳-۱۳۴.    






جعبه ابزار