بسط (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَسط (به فتح باء و سکون سین) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای گشودن، وسعت دادن و گستردن می‌باشد که
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص
بیعت با خودش و کیفیت
آفرینش زمین و... از این واژه استفاده نموده است.
بَسط (به فتح باء و سکون سین) به معنای گشودن، وسعت دادن و گستردن آمده است.
امام (علیه‌السلام) درباره بیعت خویش فرموده است: «و بسطتم یدی فکففتها و مددتموها فقبضتها...»
در اینجا بسط به معنی گشودن و باز کردن می‌باشد.
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره زمین نیز فرموده‌اند: «و بسطها لهم فراشا.»
در اینجا بسط به معنی گستردن آمده است.
آن حضرت در بیانی دیگر نیز فرموده است: «اللّهم و قد بسطت لی فیما لا امدح به غیرک و لا اثنی به علی احد سواک.»
که در اینجا این واژه به معنی وسعت دادن آمده است.
«انبساط»: به معنی باز شدن، باسط به معنی باز کننده و وسعت دهنده و مبسوط به معنی باز شده در
خطبه‌ی ۱۶۳،
و
خطبه‌ی ۱۰۰،
و
خطبه ۱۰۵ آمده است.
«بساط»: به معنای گسترده، مصدر به‌معنی مفعول است مانند: فرش و ... چنان‌که آن حضرت (صلوات‌الله‌علیه) درباره‌ی
زاهدان فرموده:«اولئک قوم اتخذوا الارض بساطا.»
این مادّه با مشتقات آن جمعاً نوزده بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَسط»، ص۱۳۴.
