• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بوصیر خام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بوصیر (ابوصیر) ، نام چندین موضع در مصر. این تعداد از آن جهت که این نام بر پرستشگاههای اوزیریس ، خدای ( مصری ) جهان زیرین ، دلالت دارد، غیرطبیعی نیست . اطلاق نام ابوصیر بر حومه وسیع غرب اسکندریه یادآور آن است که این محل جایگاه تاپوزیریس ماگنا بوده است .
بوصیر در ساحل غربی رود دِمیاط ، از شاخه های نیل ، در استان غربیّه ، شهر کوچکی است که در قرون وسطی با آبادی همجوارش ، بَنا، مربوط بوده ، ازینرو عموماً آن را بوصیر ـ بنا نوشته اند. این بوصیر، که در ایام باستان شهرت داشته ، اسقف نشین و مرکز اداری و حکومتی این کوره بوده است .
بوصیر السّ ِدر، در کوره جیزه (یاقوت حموی ، ج ۱، ص ۷۶۰) قرار دارد که اهرام معروف مصر در آن واقع است . وصف عبداللطیف بغدادی (عبدالطیف بغدادی ، ص ۴۴) از این شهر، همانند آثار کشف شده در گورستان آن که وی ذکر کرده ، سندی ممتاز است .
بوصیر دیگری ، که تا قرن دهم بوصیر ـ قوریدِس /قوریدُس، (یاقوت حموی ، ج ۱، ص ۷۶۰؛ قدامة بن جعفر، ص ۲۴۷) و دست کم از قرن یازدهم بوصیراَلمَلَق نام داشته ، در مدخل فَیّوم ، در حاشیه غربی مصر وسطی واقع است . چون جاهای متعددی را بوصیر می خوانده اند، مورّخان در تعیین محل دقیق مرگ مروان دوم (حک :۷۴۴ـ۷۵۰)، آخرین خلیفه امویِ شام ، با مشکل مواجه بوده اند. به احتمال بسیار، مروان آخرین روزهای حیاتش را در بوصیرالملق گذرانیده ، و یکی از روایات محلی نیز مؤید این احتمال است . بر حول این شهر استان کوچک و مستعجلی به نام بوصیریّه ، میان استانهای أَطفیح و بَهنَسا، به وجود آمد.
به رغم اسناد و شواهدی که در تأیید این نظر ارائه می شود، گروه دیگری از نویسندگان جای شکست نهایی امویان را
در بوصیر دیگری می دانند که در آن سوی اشمونَین ، بر ساحل دیگر رود نیل ، ودر حدود ۱۸۰ کیلومتری جنوب بوصیرالملق واقع است . ادعا شده که این منطقه ، خاستگاه «ساحران » فرعون مصر بوده است . به گفته ادریسی (ادریسی ، ج ۱، ص ۱۲۴) سکنه این محل در روزگار او به سحر و ساحری شهره بوده اند.

امروزه از این بوصیر اثری نیست . جای دیگری در استان فیوم نیز به بوصیر ـ دَفَدْنُو موسوم است (یاقوت حموی ، ج ۱، ص ۷۶۰)
منابع :
(۱) ابن دقماق ، کتاب الانتصار لواسطة عقد الامصار ، بولاق ۱۳۱۰/۱۸۹۳، چاپ افست بیروت ( بی تا. ) ، قسم ۱، ص ۱۳۱، قسم ۲، ص ۱۱۵؛
(۲) ( ابن ممّاتی ، کتاب قوانین الدّواوّین ، چاپ عزیز سوریال عطیة ، قاهره ۱۹۴۳، چاپ افست فرانکفورت ۱۴۱۳/۱۹۹۲، ص ۱۱۴، ۱۱۷ـ۱۱۸؛
(۳) اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان ، چاپ رینود و دیسلان ، پاریس ۱۸۴۰، ص ۱۰۷؛
(۴) محمدبن محمد ادریسی ، کتاب نزهة المشتاق فی اختراق الا´فاق ، قاهره ، بی تا؛
(۵) عبدالطیف بن یوسف عبدالطیف بغدادی ، کتاب الافادة والاعتبار ، چاپ احمد غسان سبانو، دمشق ۱۴۰۳/۱۹۸۳ ) ؛
(۶) قدامة بن جعفر، کتاب الخراج ، چاپ دخویه ، لیدن ۱۹۶۷؛
(۷) علی بن حسین مسعودی ، کتاب التنبیه و الاشراف ، چاپ دخویه ، لیدن ۱۸۹۴، ص ۳۲۸، ۳۳۱؛
(۸) احمدبن علی مقریزی ، کتاب المواعظ و الاعتبار فی ذکر الخطط و الا´ثار ، چاپ ویه ، ج ۳، ص ۱۹۴، ج ۴، ص ۷، ۱۳۹، ج ۵، ص ۹۶ـ۹۷ (که در آن مسئله مرگ مروان بحث شده است )؛
(۹) یاقوت حموی ، معجم البلدان ، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳؛
(۱۰) احمدبن اسحاق یعقوبی ، البلدان ، چاپ دخویه ، لیدن ۱۸۹۲، ص ۳۳۱؛



جعبه ابزار