• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بویهی خام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بُویَهی، ناصربن ابراهیم ، فقیه و شاعر شیعی قرن نهم می باشد. او در اَحسا به دنیا آمد، در جوانی به جبل عامل رفت و تا آخر عمر در عَیناثا ساکن شد. چنانکه از شهرتش پیداست، از نسل آل بویه است؛ اجداد او مقبره ای خانوادگی در نجف دارند که به مقبرة السلاطین شهرت دارد.( امل الا´مل، محمدبن حسن حرّعاملی، ج ۱، ص ۱۸۷ـ ۱۸۸؛ ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ج ۵، ص ۲۳۲ـ۲۳۳) وی از شاگردان شیخ ظهیرالدّین عاملی (متوفی ۸۵۲) در عیناثا بود (اعیان الشیعة، محسن امین، ج ۱۰، ص ۲۰۲) و از زین الدّین علی بن محمد بیاضی ، مؤلف الصراط المستقیم و جمال الدّین احمد عیناثی ، اجازه( روایت ) داشت (الذریعه الی تصانیف الشیعة، محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، ص ۱۴۳؛ ؛ ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی،ج ۵، ص ۲۳۵). مرگ او را بر اثر طاعون فراگیر در ۸۵۲ یا ۸۵۳ ذکر کرده اند. (امل الا´مل، محمدبن حسن حرّعاملی، ج ۱، ص ۱۸۷؛ ریحانة الادب، محمدعلی مدرّس تبریزی ، ج ۱، ص ۲۸۹؛ کتاب الکنی و الالقاب، عباس قمی، ج ۲، ص ۸۹؛ ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ج ۵، ص ۲۳۴ اعیان الشیعة، محسن امین، ج ۱۰، ص ۲۰۲)

مهمترین اثر بویهی ، شرحِ الابحاث المفیدة فی تحصیل العقیدة علاّ مه حلّی در کلام است که نسخة اصلی آن در کتابخانة آستان قدس رضوی نگهداری می شود. (آقابزرگ طهرانی ، ۱۴۰۳، ج ۱۳، ص ۵۷) از دیگر آثار اوست: رساله ای جامع در حساب؛ حاشیه بر قواعد علاّ مه؛ و حواشی بسیار بر کتب فقه و اصول (مدّرس تبریزی ؛ اعیان الشیعة، محسن امین، ج ۱۰، ص ۲۰۲؛ افندی اصفهانی ، ج ۵، ص ۲۳۳). افندی در خزانه شیخ صفی در اردبیل، نسخه ای از ذِکْری الشیعة فی احکام الشریعة اثر شهید اول ، محمدبن مکّی ، را با حواشی بویهی دیده که تاریخ کتابت حواشی ۸۵۱ بوده است (افندی اصفهانی ، ج ۵، ص ۲۳۴). بویهی شعر نیز می سرود و نمونة اشعارش در ریاض العلما (ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی ، ج ۵، ص ۲۳۳ـ۲۳۴) به نقل از حرّعاملی (امل الا´مل، محمدبن حسن حرّعاملی، ج ۱، ص ۱۸۷) و نیز در اعیان الشیعه (اعیان الشیعة، محسن امین، ج ۱۰، ص ۲۰۲) آمده است.

منابع :
(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی ، الذریعه الی تصانیف الشیعة ، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی ، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
(۲) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة ، جزء ۶: الضیاء اللاّمع فی القرن التاسع ، چاپ علی نقی منزوی ، تهران ۱۳۶۲ ش.
(۳) عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء ، چاپ احمد حسینی ، قم ۱۴۰۱.
(۴) محسن امین ، اعیان الشیعة ، چاپ حسن امین ، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
(۵) محمدبن حسن حرّعاملی ، امل الا´مل ، چاپ احمد حسینی ، ج ۱، بغداد ۱۳۸۵/۱۹۶۵.
(۶) عباس قمی ، کتاب الکنی و الالقاب ، صیدا ۱۳۵۷ـ ۱۳۵۸، چاپ افست قم.
(۷) محمدعلی مدرس تبریزی ، ریحانة الادب ، تهران ۱۳۶۹ ش .



جعبه ابزار