بکم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بُکم (بر وزن قفل) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای لال مادر زاد می‌باشد که
حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از این واژه استفاده نموده است.
بُکم (بر وزن قفل) جمع ابکم به معنی لال مادر زاد آمده است چنان‌که
طبرسی و
راغب گفته‌اند.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده است: «طبیب دوّار بطبّه ... یضع ذلک حیث الحاجة الیه من قلوب عمی و آذان صمّ و السنة بکم؛
آن حضرت طبیب است با طب خود حرکت می‌کند مرحم‌ها و داغ‌ها را هر جا که لازم است از دل‌های کور و گوش‌های کر و زبانهای لال می‌نهد.» همچنین در همان خطبه فرموده است: «مالی اراکم اشباحا بلا ارواح و ارواحا بلا اشباح... و ناظرة عمیاء و سامعة صمّاء و ناطقة بکماء؛
چرا شما را می‌بینم مانند اجسام بی‌روح و ارواح بی‌جسم، و چرا شما نگاه کنندگان کور، و شنوندگان کر و گویندگان لال هستید.»
«بکماء» مؤنث ابکم است. همچنین در
خطبه ۱۹۵ چنین آمده است.
این واژه چهاربار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بکم»، ص۱۵۰.
