بیاض (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَیاض (به فتح باء)،
بیض یا
ابیض از مفردات
نهج البلاغه، به معنای
سفید و سفیدی، می‌باشد که
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص یادآوری جملات
رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) نسبت به
طلحه و
زبیر، و... از این واژه استفاده نموده است.
بَیاض (به فتح باء)، بیض یا ابیض به معنای سفید و سفیدی، آمده است. جمع این واژه، بیض (به کسر باء) می‌باشد.
«
بیضه»: به معنای تخم مرغ است که جمع آن بیض (به فتح باء) می‌باشد.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
بصره انس بن مالک را پیش طلحه و زبیر فرستاد و فرمود: بعضی از آن‌چه از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) درباره آن‌ها شنیده‌ای (که فرموده در آینده با علی
جنگ خواهید کرد و ناحق خواهید بود) به آن دو نفر بگو، انس رفت و چیزی نگفت و برگشت و به آن حضرت (علیه‌السلام) گفت: آن‌چه از رسول خدا شنیده‌ام فراموش کرده‌ام، امام (علیه‌السلام) که می‌دانست او
دروغ می‌گوید دلش آتش گرفت و فرمود: «ان کنت کاذبا فضربک الله بها بیضاء لامعة لا تواریها العمامة؛
اگر دروغ می‌گویی
خدا به علت آن دروغ (کذبة) سفیدی آشکاری (
برص) بر تو وارد کند که
عمامه آن‌را نپوشاند.»
«
بیضاء»: به معنای برص است، چنان‌که
سید رضی فرموده: انس بن مالک بعد از آن
نفرین، برص گرفت و در پیشانیش، که مخفی کردن آن مقدور نبود؛ این بیماری آشکار بود. چون از وی، علت آن‌را جویا شدند! می‌گفت: دعای آن بنده صالح مرا گرفت.
همچنین امام (علیه‌السلام) در مقام
نصیحت فرموده است: «و لا تکونوا کجفاة الجاهلیّة لا فی الدین یتفقّهون و لا عن الله یعقلون کقیض بیض فی اداح یکون کسرها وزرا و یخرج حضانها شرا.»
این واژه با هر دو معنی (سفیدی – تخم مرغ) هشت بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بیداء»، ص۱۶۴-۱۶۳.
