• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تتمیم•

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تتمیم، افزودن عبارتی به یک کلام تام به قصد مبالغه یا احتراز یا احتیاط است.



«تتمیم» یعنی افزودن کلمه یا جمله‌ای به سخنی کامل، تا بر زیبایی معنای آن بیفزاید. تتمیم را برای مبالغه، احتراز یا احتیاط به کار می‌گیرند؛

۱.۱ - مثال اول

(ویطعمون الطعام علی حبه مسکینا ویتیما واسیرا)؛ "و به (پاس) دوستی (خدا) بینوا و یتیم و اسیر را خوراک می‌دادند"،

۱.۲ - مثال دوم

(... وآتی المال علی حبه...) ؛ "و مال (خود) را با وجود دوست داشتنش".
در این دو آیه، «علی حبه» برای تتمیم آمده است، و ضمیر «ها» به طعام برمی گردد.

۱.۳ - مثال سوم

(ومن یعمل من الصالحات من ذکر او انثی وهو مؤمن فاولئک یدخلون الجنة...) ؛ "و کسانی که کارهای شایسته کنند چه مرد باشند یا آن در حالی که مؤمن باشند آنان داخل بهشت می‌شوند". در این آیه، «وهو مؤمن» تتمیم است.
[۷] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۴۰۲.



۱. دهر/سوره۷۶، آیه۸.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.    
۳. نساء/سوره۴، آیه۱۲۴.    
۴. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۳، ص۷۰.    
۵. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۸۴.    
۶. باقلانی، محمد بن طیب، ۳۳۸ - ۴۰۳ق، اعجازالقرآن، ص۹۵.    
۷. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۴۰۲.
۸. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۵۲.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تتمیم».    



جعبه ابزار