تحریف مفهوم ولایت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اهميّت ولايت
آخرين مطلبى كه با آن، مباحث مفاهيم تحريف شده را پايان مى‌دهيم مسئله مبارك «ولايت ائمه هدى :» است كه گاه از سوى برخى تحريف شده است.
در كتاب شريف «كافى» كه جزء كتب شيعه محسوب مى‌شود روايتى به نقل از «زراره»
[۱] آمده است كه امام باقر۷ مى‌فرمايد :
«بُنِيَ الاِْسْلاَمُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْيَاءَ: عَلَى الصَّلاَةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الْحَجِّ وَالصَّوْمِ وَ الْوَلاَيَةِ». اسلام بر پنج پايه بنا شده است : نماز، زكات، روزه ماه رمضان، زيارت خانه خدا و ولايت امامان معصوم :.
ممكن است كسانى تصوّر كنند هر كدام از اين پنج مورد به تنهايى مدّنظر است، ولى با دقّت درمى‌يابيم كه هر كدام كليدى است براى ورود به مسئله وسيع‌ترى. نماز: رابطه با خداست، يكى از اركان نماز ارتباط خلق با خالق است.
زكات: رابطه با خلق است، يكى از دستورات اسلام رابطه خلق با مخلوقات ديگر خداست.
روزه ماه رمضان: مظهر مبارزه با هواى نفس است كه بخش ديگرى از احكام اسلام را تشكيل مى‌دهد.
حج: مسائل اجتماعى اسلام را دربر مى‌گيرد.
و ولايت: اشاره به مسئله حكومت اسلامى است.
سپس راوى عرض مى‌كند: «فَقُلْتُ: وَ أَيُّ شَيْءٍ مِنْ ذَلِکَ أَفْضَلُ» كدام يك از اين پنج مورد برتر است؟ «فَقَالَ: الْوَلاَيَةُ أَفْضَلُ» حضرت مى‌فرمايند: ولايت معصومين :، كه البته به دنبالش ولايت فقها قرار دارد افضل است. در ادامه دليل آن را فرمودند: «لاَِنَّهَا مِفْتَاحُهُنَّ وَ الْوَالِي هُوَ الدَّلِيلُ عَلَيْهِنَّ» اگر حكومتى براى راهنمايى مردم نباشد ممكن است تمام احكام فوق تعطيل شود، چون به‌وسيله قدرت حكومت است كه احكام اسلامى اجرا مى‌شود؛ پس كليد همه آن‌ها ولايت است.
زراره مى‌گويد: سؤال كردم كه بعد از ولايت، كدام‌يك مهم‌تر است؟ امام۷ فرمود: بعد از آن نماز است چون پيامبر۹ فرمودند : «الصَّلاَةُ عَمُودُ دِينِكُمْ» ستون دين شما، نماز است.
در حقيقت اگر همه مردم، نماز را در اوّل وقت و با حضور قلب به‌جا آورند بسيارى از خطاها از بين خواهد رفت. اميدوارم جوانان به مسئله نماز اهميّت فوق‌العاده‌اى دهند كه مى‌تواند ضامن سعادت آن‌ها در دنيا و آخرت باشد.
زراره مى‌گويد: سؤال كردم: بعد از نماز كدام‌يك افضل است؟ امام باقر۷ فرمودند: بعد از نماز زكات افضل است چون باعث از بين رفتن گناهان مى‌شود.
آرى، پيوند با خلق خدا و كمك به نيازمندان اسباب نابودى گناهان است.
راوى سؤال مى‌كند: بعد از آن چه؟ امام ۷ مى‌فرمايند: حج، چون مظهر عظمت اسلام و مسلمين است.
[۲] چنانچه دقّت كنيم درمى‌يابيم كه نقش ولايت در مسائل اسلامى، نقش مهم و كليدى است و در واقع وقتى سؤال مى‌كنيم : مردم چگونه وظايف اسلامى خود را انجام دهند؟ مى‌گويند: لازم است رسانه، آموزش و پرورش، دانشگاه، اقتصاد و حتى ارتش، اسلامى باشند تا احكام اسلامى پياده شود.
تحريف در مفهوم و مصداق ولايت
متأسّفانه برخى در مسئله ولايت نيز دچار تحريف شده‌اند و با وجود اين‌كه در روايات آمده است: «بايد اعمالتان مطابق هدايت پيامبر ۹و امامان معصوم : و سخن‌گويان از طرف ايشان انجام شود» برخى مى‌گويند: عشق ائمّه : و على۷ براى ما كافى است! با اين عشق زندگى مى‌كنيم و مى‌ميريم.
ولى آيا اين عشق در زندگى و اعمال او نيز وجود دارد؟ آيا
مجالس جشن، عروسى، كسب‌وكار بازار، ادارات و رسانه‌ها با عشق على۷ اداره مى‌شود و بوى عشق ايشان را مى‌دهد؟ گفتن «يا على ۷» و نام‌گذارى فرزند به نام ايشان و ده‌ها بار، زيارت قبر مولا ۷ كافى است؟ همه اين موارد خوب است ولى اين‌ها مقدّمه براى چيز مهمّ ديگرى است و نبايد به همين موارد بسنده كرد. روايتى در بحارالانوار آمده كه پشت انسان را به لرزه درمى‌آورد :
جمعى از شيعيان در زمان امام رضا ۷ از يكى از شهرهاى خراسان براى زيارت آن حضرت حركت كردند و مردم نيز در انتظار بازگشت آن‌ها بودند. به درب منزل امام ۷ كه رسيدند، به غلام آن حضرت گفتند: ما شيعيان ايشان هستيم. امام۷ فرمودند : آن‌ها را نمى‌پذيرم. گفتند: اگر برگرديم آبرويمان مى‌رود. ولى امام ۷ باز هم آن‌ها را نپذيرفتند.
تا سه ماه به اين منوال در مدينه ماندند ولى موفّق به زيارت حضرت نشدند.
فردى به آن‌ها گفت: نگوييد شيعه هستيم، بلكه بگوييد محبّ وعلاقه‌مند شما هستيم. هنگامى كه اين را گفتند، حضرت آن‌ها را پذيرفته وفرمودند: شما خود را شيعه على ۷ مى‌دانيد در حالى كه شيعه كسى است كه فرمان‌هاى آن حضرت را مخالفت نكرده باشد.
[۳] دوستدار بودن، مطلبى غير از شيعه بودن است. شيعه كسى است كه عشق على۷ در تمام زندگى‌اش ديده شود و صفات و فضايل ايشان در او منعكس باشد.
در پايان اميدوارم خداوند اعمال همه را به لطف و كرمش بپذيرد و ذخيره يوم‌المعاد قرار دهد و ما را از مشكلات برهاند وجامعه اسلامى را سربلند كند.
و السلام عليكم و رحمة اللّه و بركاته.
فروردين ۱۳۹۱ ـ ربيع‌الثانى ۱۴۳۳
ناصر مكارم شيرازى
[۴] . «زراره» از ياران امام باقر و امام صادق ۸ است و روايات بسيارى را از آن بزرگواران نقلكرده كه جزء روايات معتبر شيعه محسوب مى‌شود.
[۵] . اصول كافى، ج ۲، كتاب ايمان و كفر، باب ستون‌هاى اسلام، ح ۵ .
[۶] . بحار الانوار، ج ۶۵، ص ۱۵۸.
