• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تحیت (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تحیت ، برگرفته از حیات و به معنای دعا برای بقا و زندگی غیر و نیز به معنای سلام و درود گفتن آمده است.
[۳] مجمع البیان، طبرسی، ج۳ - ۴، ص۱۳۰.
مورد نظر در این مدخل، معنای سلام و درود است و از واژه «تحیت» و «سلام» استفاده شده است.





۱.۱ - اعلام سلامتی

تحیت مؤمنان در بهشت ، با اعلام سلامتی از ناحیه آنان به یکدیگر است.
«دعوهم فیها سبحـنک اللهم وتحیتهم فیها سلـم وءاخر دعوهم ان الحمد لله رب العــلمین»؛ گفتار (و دعای) آنها در بهشت این است که: «خداوندا، منزهی تو!» و تحیّت آنها در آنجا: سلام؛ و آخرین سخنشان این است که: « حمد ، مخصوص پروردگار عالمیان است!»
«وادخل الذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت جنت تجری من تحتها الانهـر خــلدین فیها باذن ربهم تحیتهم فیها سلـم»؛ و کسانی را که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، به باغهای بهشت وارد می‌کنند؛ باغهایی که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ به اذن پروردگارشان، جاودانه در آن می‌مانند؛ و تحیّت آنها در آن، «سلام» است.

۱.۲ - برکت

تحیت، سبب افزایش برکت و خیر فراوان می‌شود.
«... فاذا دخلتم بیوتا فسلموا علی انفسکم تحیة من عند الله مبـرکة طیبة کذلک یبین الله لکم الایـت لعلکم تعقلون»؛ بر نابینا و افراد لنگ و بیمار گناهی نیست (که با شما هم غذا شوند)، و بر شما نیز گناهی نیست که از خانه‌های خودتان (خانه‌های فرزندان یا همسرانتان که خانه خود شما محسوب می‌شود بدون اجازه خاصّی‌) غذا بخورید؛ و همچنین خانه‌های پدرانتان، یا خانه‌های مادرانتان، یا خانه‌های برادرانتان، یا خانه‌های خواهرانتان، یا خانه‌های عموهایتان، یا خانه‌های عمّه‌هایتان، یا خانه‌های داییهایتان، یا خانه‌های خاله‌هایتان، یا خانه‌ای که کلیدش در اختیار شماست، یا خانه‌های دوستانتان، بر شما گناهی نیست که بطور دسته‌جمعی یا جداگانه غذا بخورید؛ و هنگامی که داخل خانه‌ای شدید، بر خویشتن سلام کنید، سلام و تحیّتی از سوی خداوند، سلامی پربرکت و پاکیزه! این گونه خداوند آیات را برای شما روشن می‌کند، باشد که بیندیشید! («مبارکة طیبة» صفت برای «تحیة» است در نتیجه آیه مفید این معنا است که اگر به حکم تحیت ملتزم شوید خیر و برکت شما زیاد می‌شود. (

۱.۳ - خرمی زندگی

درود و تحیت، باعث خوشی و خرمی زندگی است.
«... فاذا دخلتم بیوتا فسلموا علی انفسکم تحیة من عند الله مبـرکة طیبة...»؛ بر نابینا و افراد لنگ و بیمار گناهی نیست (که با شما هم غذا شوند)، و بر شما نیز گناهی نیست که از خانه‌های خودتان (خانه‌های فرزندان یا همسرانتان که خانه خود شما محسوب می‌شود بدون اجازه خاصّی‌) غذا بخورید؛ و همچنین خانه‌های پدرانتان، یا خانه‌های مادرانتان، یا خانه‌های برادرانتان، یا خانه‌های خواهرانتان، یا خانه‌های عموهایتان، یا خانه‌های عمّه‌هایتان، یا خانه‌های داییهایتان، یا خانه‌های خاله‌هایتان، یا خانه‌ای که کلیدش در اختیار شماست، یا خانه‌های دوستانتان، بر شما گناهی نیست که بطور دسته‌جمعی یا جداگانه غذا بخورید؛ و هنگامی که داخل خانه‌ای شدید، بر خویشتن سلام کنید، سلام و تحیّتی از سوی خداوند، سلامی پربرکت و پاکیزه! این گونه خداوند آیات را برای شما روشن می‌کند، باشد که بیندیشید! ( قید «طیبه» برای «تحیة» بدین جهت است که زندگی همراه با خوشی و صفا در سایه تحیت شکل می‌گیرد. (

۱.۴ - نشانه مسلمانی

تحیت در صدر اسلام ، نشانه مسلمان بودن می‌باشد.
«یـایها الذین ءامنوا اذا ضربتم فی سبیل الله فتبینوا ولاتقولوا لمن القی الیکم السلـم لست مؤمنا...»؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که در راه خدا گام می‌زنید (و به سفری برای جهاد می‌روید)، تحقیق کنید! و بخاطر اینکه سرمایه ناپایدار دنیا (و غنایمی) به دست آورید، به کسی که اظهار صلح و اسلام می‌کند نگویید: «مسلمان نیستی» زیرا غنیمتهای فراوانی (برای شما) نزد خداست. شما قبلاً چنین بودید؛ و خداوند بر شما منّت نهاد (و هدایت شدید). پس، (بشکرانه این نعمت بزرگ،) تحقیق کنید! خداوند به آنچه انجام می‌دهید آگاه است. ( در احتمالی «القی الیکم السلـم» یعنی شما را به تحیت اهل اسلام مخاطب قرار داده است. (

۱.۵ - پاداش تحیت

تحیتهای اهل ایمان به یکدیگر، مورد محاسبه خداوند و درپی دارنده اجر و پاداش الهی است.
«واذا حییتم بتحیة فحیوا باحسن منهآ او ردوهآ ان الله کان علی کل شیء حسیبا»؛ هرگاه به شما تحیّت گویند، پاسخ آن را بهتر از آن بدهید؛ یا (لااقل) به همان گونه پاسخ گویید! خداوند حساب همه چیز را دارد.


تحیت محمد صلی الله علیه وآله، تحیت ملائکه ، تحیت مؤمنان ، زمینه‌های تحیت .


۱. مفردات، راغب اصفهانی، ص۱۳۸، «حیی».    
۲. لسان العرب، ابن منظور، ج۱۴، ص۲۱۱، «حیا».    
۳. مجمع البیان، طبرسی، ج۳ - ۴، ص۱۳۰.
۴. یونس/سوره۱۰، آیه۱۰.    
۵. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۳.    
۶. مجمع البیان، طبرسی، ج۷ - ۸، ص۲۷۴.    
۷. نور/سوره۲۴، آیه۶۱.    
۸. مجمع البیان، طبرسی، ج۷ - ۸، ص۲۷۴.    
۹. نور/سوره۲۴، آیه۶۱.    
۱۰. مجمع البیان، طبرسی، ج۳ - ۴، ص۱۶۲.    
۱۱. نساء/سوره۴، آیه۹۴.    
۱۲. نساء/سوره۴، آیه۸۶.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تحیت»    



جعبه ابزار