تدوین اصول فقه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

مقصود بحث پیرامون اولین تدوین کننده اصول فقه است.

---

از آن جا که اصول فقه، مقدمه فقه است ، از قرن اول چنین علمی میان مسلمانان وجود داشته ، گر چه تدوین آن در قرن دوم صوت گرفته است .

---

در این که اولین تدوین کننده علم اصول فقه چه کسی است ،اختلاف وجود دارد ؛ بسیاری از اصولیون شیعه معتقدند پایه گذار علم اصول، امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بوده اند. که قواعد اصول را بر اصحاب خود املا می کردند.

---

ازآن جا که در عصر حضور آن بزرگواران، شیعه نیازی به تدوین آن علم نمی دید، کمتر به امر تدوین پرداخت ، ولی در دوران غیبت ائمه (ع) تألیفات اصولی شیعه فزونی یافت . برخی از عالمان شیعی که تا زمان مرحوم " شیخ طوسی " ، در علم اصول تألیفاتی داشته اند عبارت اند از : " ابوسهل نوبختی " ، " حسن بن موسی نوبختی " ، "محمد بن احمد بن جنید اسکافی " ، "ابو عقیل عمانی " ، ابو منصور صرام نیشابوری " ، " محمد بن احمد بن داود بن علی بن حسن " ، " شیخ مفید " و " سید مرتضی " .

---

برخی از صاحب نظران، نخستین مصنف این علم را " هشام بن حکم" از اصحاب و شاگردان امام صادق (ع) می دانند که رساله ای در مورد مباحث الفاظ تدوین کرد. برخی دیگر هم چون " سیوطی " این عنوان را به "شافعی" نسبت می دهندکه کتاب " الرسالة " را تدوین نمود. برخی از اصولیون حنفی، " ابوحنیفه " را اولین تدوین کننده علم اصول می دانند.

---