ترجمه قرآن (مکارم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«ترجمه قرآن (مکارم)»، در اصل ترجمه‌ای است که در تفسیر نمونه آمده و محصول پانزده سال کار گروهی روی تفسیر قرآن مجید است. تحقیق و بررسی این اثر را هیئت علمی دارالقرآن انجام داده‌اند و ویراستاری آن بر عهده جواد محدثی بوده است.
مترجم در پایان قرآن کریم، تحت سخنی پیرامون ترجمه، ابتدا توضیحاتی راجع به انواع ترجمه دارد، آنگاه ترجمه خود را از نوع ترجمه محتوا به محتوا معرفی می‌کند. بنا بر تعریف وی در این نوع ترجمه، نخست باید معانی دقیقا از لباس زبان اول برهنه شود و در مغز جای گیرد، سپس دقیقا به لباس زبان دوم آراسته گردد.
وی همچنین ترجمه خود را از نوع ترجمه به زبان روزمره توده مردم می‌داند و می‌نویسد به همین دلیل در بسیاری از موارد، الفاظ عربی که آمیخته با زبان فارسی شده و جزئی از آن گردیده و کاملا مانوس است به جای واژه‌های فارسی سره نامانوس نشسته است؛ زیرا هدف، لسان قوم بوده است که قرآن بر آن تاکید دارد نه لسان ادبای قوم و مقصود اصل هماهنگی است نه ارائه یک معنای ادیبانه (رضی بهابادی، بی بی سادات، ص۲۷).
مرتضی کریمی نیا، نقدی بر این ترجمه نوشته است که در دو شماره ی نه و یازده مجله بینات به چاپ رسیده و قابل مراجعه است. برخی از اشکالاتی که وی برشمرده است عبارتند از:
الف) برخی موارد، ترجمه نشده؛
ب) اشکالات نحوی و ساختاری؛
ج) تفاوت و تضاد در تفسیر و توضیح؛
د) اشکالات لغوی و صرفی (کریمی نیا، مرتضی، ص۱۴۲).
اگرچه این ترجمه از بسیاری از ترجمه‌ها یک سر و گردن بالاتر است، اما نباید از این نکته غفلت نمود که همواره هر ترجمه‌ای از برخی نقاط ضعف برخوردار است؛ به عنوان نمونه جواد آسه در مقاله‌ای، ترجمه فعل‌های «کاد/ یکاد» را در ترجمه‌های قرآن مورد بررسی قرار داده و در انتهای مقاله چنین نتیجه گرفته است: «برخی دیگر از مترجمان از معادل رسا و دقیقی استفاده نکرده‌اند، همانند: مکارم، گرمارودی و استادولی» (آسه، جواد، ص۸۰).
در مجموع امتیاز این ترجمه، دقت و روانی جمله‌ها و آشکار بودن مفهوم و معنی آیات است. ترجمه به گونه‌ای است که در هر موردی نیاز به توضیح بوده، توضیح میان دو پرانتز آمده و متن از آن جدا شده است. در حقیقت این ترجمه، چنان که در مقدمه آن آمده، ترجمه محتوا به محتواست نه ترجمه آزاد که ساختار جمله‌های آن از آیات بیگانه باشد و نه ترجمه تحت اللفظی که درک معنی را برای خواننده مشکل کند (پیام قرآن، ص۷۲).
نرم افزار دروس حوزوی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
