ترجمه قرآن به زبانهای مختلف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
روند كلی ترجمه مكتوب
قرآن چند مرحله اصلی دارد كه مهمترینشان، ترجمه قرآن به لاتینی است. بعد از آنكه
كشیشان با اهداف جدلی بر ضد
اسلام ، قرآن را به لاتینی ترجمه كردند، توجه به ترجمه قرآن فزونی یافت و مترجمانی، از
مسلمان و غیرمسلمان، به این امر پرداختند. در اینجا تنها به این مراحل اصلی اشاره می‌شود.
ترجمه قرآن به زبان لاتینی ترجمه قرآن به زبانهای اروپایی ترجمه قرآن به زبانهای آفریقایی ترجمه قرآن به زبانهای آسیایی
نخستین‌بار محمد حمیداللّه کوشید کتابشناسی جامع ترجمه‌های
قرآن کریم به زبانهای گوناگون را فراهم آورد.
وی در اثری با عنوان < قرآن در همه زبانها > فهرست ترجمه‌های قرآن به زبانهای گوناگون را ارائه کرده است.
این اطلاعات در مقدمه ترجمه
فرانسوی حمیداللّه از قرآن نیز آمده است.
در برخی کتاب‌شناسیهای عمومی نوشته
مستشرقان نیز آگاهیهایی در مورد ترجمه قرآن وجود دارد.
در ۱۳۱۶ ش/ ۱۹۳۷، وولورث کتابشناسی کوتاهی از ترجمه‌های قرآن، بر اساس زبان و زمان ترجمه‌ها، فراهم آورد.
فهرست وی در حقیقت تکمله‌ای بر کار تسومر است.
پیرسون نیز در ۱۳۶۲ ش/ ۱۹۸۳ کتابشناسی ترجمه‌های قرآن را با تکیه بر زبانهای اروپایی تهیه کرد.
در ایران، جواد سلماسی‌زاده کتابی با نام تاریخ ترجمه‌های قرآن تألیف و در ۱۳۴۲ ش‌منتشر نمود.
علی شواخ اسحاق نیز در معجم مصنفات القرآن الکریم
گزارشی از ترجمه‌های قرآن، به نقل از محمد حمیداللّه، آورده است.
همچنین کتابشناسی جهانی ترجمه‌ها و تفسیرهای چاپی قرآن مجید به شصت‌و پنج زبان (۱۵۱۵ـ۱۹۸۰ م) در ۱۳۶۵ ش/ ۱۹۸۶ در مؤسسه ارسیکا منتشر شد که در گزارشهای آن خطاهای متعددی صورت گرفته است.
بخشی از این خطاها را مفخر حسین خان فهرست کرده است.
همین مؤسسه در کار تهیه فهرست نسخه‌های خطی ترجمه‌های قرآن است.
بخش نخست این طرح حاوی فهرست نسخه‌های خطی قرآن به ۵۸ زبان، به کوشش مصطفی نجات سفرچی اوغلی، در ۱۳۷۹ ش/ ۲۰۰۰ با عنوان <کتابشناسی جهانی نسخه‌های خطی قرآن کریم > در
استانبول منتشر شده است.
در ادامه این فهرست، نسخه‌های خطی ترجمه‌های قرآن به سه
زبان اردو و
فارسی و
ترکی منتشر خواهد شد.
آخرین کتابشناسی موجود را حسن معایرجی با عنوان الهیئه العالمیه للقرآن الکریم (دوحه ۱۹۹۱) فراهم آورده است.
در ۱۳۷۳ ش، سازمان اوقاف و امور خیریه
جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور ارائه ترجمه‌های صحیح از قرآن، مرکز ترجمه قرآن کریم را در قم تأسیس کرد.
این مرکز علاوه بر ترجمه قرآن به زبانهای گوناگون، به گردآوری ترجمه‌های قرآن همت گمارده و تا پایان ۱۳۸۱ ش، ۴۰۹، ۴ قرآن مترجَم (به ۱۰۱ زبان، کارِ ۱۰۰۱ مترجم) را گردآورده است.
بعلاوه، این مرکز مجله‌ای تخصصی به نام ترجمان وحی منتشر می‌کند که در آن اخبار ترجمه قرآن به زبانهای گوناگون درج می‌شود.
فعالیتهای مشابهی در نشر ترجمه‌های قرآن به زبانهای اروپایی و آسیایی و افریقایی در کشور
عربستان سعودی ، توسط مجمع‌الملک فهد لطباعة المصحف الشریف، انجام می‌گیرد.
گفتنی است که تاکنون در باره مقدمه‌های مترجمان بر قرآن ــ که در آنها به کلیاتی در باره
اسلام و زندگی
پیامبر اکرم می‌پردازند ــ و اهمیت آنها، پژوهش نشده است.
همچنین
نقد ترجمه‌های قرآن چندان محل توجه نبوده است.
(۱) علی شواخ اسحاق، معجم مصنفات القرآن الکریم، ریاض ۱۴۰۳ـ۱۴۰۴/ ۱۹۸۳ـ۱۹۸۴.
(۲) رسول اسماعیل‌زاده، «پژوهش‌های قرآنی در میان ترکان»، کتاب ماه دین، سال ۴، ش ۱۱ و ۱۲ (شهریور و مهر ۱۳۸۰).
(۳) رسول اسماعیل‌زاده، «نگاهی به ترجمه‌های آذربایجانی قرآن کریم»، ترجمان وحی، سال ۱، ش ۱ (شهریور ۱۳۷۶).
(۴) احمد پاکتچی، «گزارشی کوتاه در باره ترجمه‌های قرآن کریم به زبان روسی»، ترجمان وحی، سال ۲، ش ۳ (شهریور ۱۳۷۷).
(۵) مرتضی ترابی، «نگاهی به تاریخ ترجمه قرآن کریم به ترکی استانبولی»، ترجمان وحی، سال ۶، ش ۱ (بهار و تابستان ۱۳۸۱).
(۶) جین‌یی‌جیو، «قرآن در چین»، ترجمه محسن جعفری‌مذهب، ترجمان وحی، سال ۲، ش ۴ (اسفند ۱۳۷۷).
(۷) جواد حدیدی، «ترجمه‌ای یهودی‌وار از قرآن مجید به زبان فرانسه»، ترجمان وحی، سال ۳، ش ۲ (اسفند ۱۳۷۸).
(۸) جواد حدیدی، «دومین ترجمه قرآن مجید به زبان فرانسه»، ترجمان وحی، سال ۴، ش ۱ (شهریور ۱۳۷۹).
(۹) جواد حدیدی، رهروان حقیقت (هفده گفتار)، تهران ۱۳۸۰ ش.
(۱۰) جواد حدیدی، «نخستین ترجمه قرآن به زبان فرانسه»، ترجمان وحی، سال ۱، ش ۱ (شهریور ۱۳۷۶ الف).
(۱۱) جواد حدیدی‌جواد حدیدی، «نقدی بر ترجمه بلاشر»، ترجمان وحی، سال ۱، ش ۲ (اسفند ۱۳۷۶ ب).
(۱۲) محمودالعلی حسینات، «ترجمه شاعر آلمانی فریدریش روکرت»، ترجمان وحی، سال ۴، ش ۱ (شهریور ۱۳۷۹).
(۱۳) مرتضی حسین صدرالافاضل، «تفاسیر علمای امامیه در شبه‌قاره هند و پاکستان»، ترجمه محمدهاشم، مشکوه، ش۱۰ (بهار ۱۳۶۵ الف).
(۱۴) مرتضی حسین صدرالافاضل، «شیوه‌های تفسیر قرآن کریم در هند و پاکستان»، ترجمه محمدهاشم، مشکوه، ش ۱۱ (تابستان ۱۳۶۵ ب).
(۱۵) مرتضی کریمی‌نیا، «مارمادوک پیکتال: مترجم قرآن کریم به زبان انگلیسی»، ترجمان وحی، سال ۳، ش ۱ (شهریور ۱۳۷۸).
(۱۶) مسعود منصوری، «تأملی در برخی از نقاط قوّت و ضعف ترجمه رودی پارت»، ترجمان وحی، سال ۴، ش ۲ (اسفند ۱۳۷۹).
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «»، شماره۵۰۲۲.
