• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفاسیر قرن سوم قمری•

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تفاسیر قرن سوم قمری به تفاسیری اطلاق می‌شود، که در این قرن نوشته شده‌اند.



تفاسیر مهم شیعه در قرن سوم هجری عبارتند از:
۱. تفسیر بطائنی تالیف حسن بن علی بن ابی حمزه کوفی بطائنی (م حدود ۲۰۰ق) که روایی است و در کتاب‌های تفسیری امامیه از آن نقل شده است.
۲. تفسیر واقدی اثر ابوعبدالله محمد بن عمر واقد اسلمی (م ۲۰۷ ق). زرکلی در اعلام، تفسیر خطی وی را معرفی کرده است.
۳. معانی القرآن (تفسیر فراء) نوشته ابوزکریا یحیی بن زیاد دیلمی کوفی معروف به فراء (م ۲۰۷ ق). از این تفسیر در تفسیر فرات کوفی نام برده شده است.
۴. تفسیر یونس تالیف ابومحمد یونس . علی بن ابراهیم قمی از آن بسیار نقل می‌کند.
۵. تفسیر ابن ابی عمیر ، ابواحمد محمد بن ابی عمیر زیاد بن عیسی (م ۲۱۷ ق) که تفسیرهای روایی مانند نورالثقلین از آن نقل کرده‌اند.
۶. تفسیر التنزیل والتحریف اثر ابوعبدالله احمد بن محمد معروف به سیاری (م ۳۶۸ ق). نسخه نفیسی از این تفسیر در کتابخانه شیخ محمد سماوی موجود بوده و شیخ سلیمان حلی از این تفسیر به نام التنزیل و التحریف یاد کرده است.
۷. تفسیر ابن فضال صغیر ، تالیف حسن بن علی بن فضال کوفی (م ۲۲۴ ق)، در کتاب‌های معتبر شیعه مانند تفسیر فرات کوفی از این تفسیر فراوان نقل شده است.
۸. نوادر علم القرآن اثر شیخ ابوالحسن محمد ابن احمد بن محمد، معروف به حارثی، از محدثان و مفسران امامیه. شیخ طوسی در الفهرست آن را ضبط کرده است.
۹. تفسیر محمد بن عباس ، نوشته شیخ محمد در منابع تفسیری شیعه از آن یاد شده است.
۱۰. تفسیرالقرآن العظیم تالیف ابومحمد سهل بن عبدالله بن یونس بن عیسی بن عبدالله تستری (م ۲۷۳ تا ۲۸۳ ق)، که قدیم‌ترین تفسیر عرفانی شیعه به شمار می‌آید.


از تفسیرهای اهل سنت نیز می‌توان به دو نمونه اشاره کرد:
۱. تفسیر القرآن العظیم عبدالرزاق بن همام صنعانی (م ۲۱۱ ق)؛
۲. تفسیر کتاب الله العزیز تالیف هود بن محکم هواری .
[۱] صدرحاج سیدجوادی، احمد، ۱۲۹۶ -، دائرة المعارف تشیع، ج۴، ص۱۸۳.
[۲] عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم، ۱۳۲۲ -۱۳۹۱، طبقات مفسران شیعه، ج۱، ص(۴۵۱-۵۵۵).
[۳] شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۸۹.



مفسران قرن سوم .


۱. صدرحاج سیدجوادی، احمد، ۱۲۹۶ -، دائرة المعارف تشیع، ج۴، ص۱۸۳.
۲. عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم، ۱۳۲۲ -۱۳۹۱، طبقات مفسران شیعه، ج۱، ص(۴۵۱-۵۵۵).
۳. شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۸۹.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«تفاسیر قرن سوم قمری».    



جعبه ابزار