علقمة (۲۹ ق ـ ۶۱ ق) فـرزند قیس بن عبداللّه بن مالک نخعی کوفی از شیعیان شجاع و جـنـگجو و از اصحاب امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع) و قاریان قرآن و عالم به تاویل و تفسیر قرآن است. وی از ثقاة رواة نزد فریقین سنی و شیعه است. از ابن مسعود نقل است که ما اقرا شیئا و لا اعلمه الا علقمة یقراه و یعلمه).
دکتر محمد حسین ذهبی در التفسیر و المفسرون به مکانت علمی وی در تفسیر اشاره کرده و اقـوال عامه را درباره وی نقل می کند سپس بنقل از الاتقان سیوطی در ترجمه ابن مسعود اظهار می کند که ابن مسعود علم تفسیر خود را به اهل کوفه داد چون بین آنان می زیست از بین چند تن علقمة بن قیس را نام برده او را از اکابر مفسران ذکر نموده و از مشهورترین شاگردان و راویان از ابن مسعود دانسته که سالها کرسی تفسیر را در کوفه پس از استادش ابن مسعود به خود اختصاص داده است.
