تقلید از نیاکان و حقناپذیری (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله به بررسی آیاتی که مرتبط با حق ناپذیری مقلدین کورکورانه از اجدادشان میباشد، میپردازیم.
ثم بعثنا من بعدهم موسی وهـرون الی فرعون وملاه بـایـتنا فاستکبروا وکانوا قومـا مجرمین• فلما جاءهم الحق من عندنا قالوا ان هـذا لسحر مبین• قالوا اجئتنا لتلفتنا عما وجدنا علیه ءاباءنا وتکون لکما الکبریاء فی الارض وما نحن لکما بمؤمنین.
«بعد از آنها
موسی و
هارون را با آیات خود به سوی
فرعون و اطرافیانش فرستادیم، اما آنها
تکبر کردند (و زیر بار
حق نرفتند چرا که) آنها گروهی مجرم بودند. و هنگامی که
حق از نزد ما به سراغ آنها آمد گفتند این سحر آشکاری است! گفتند آیا آمدهای که ما را از آنچه پدرانمان را بر آن یافتیم منصرف سازی، و بزرگی (و ریاست) در روی
زمین از آن شما باشد؟ ما به شما
ایمان نمیآوریم!».
در ذکر داستانهای انبیاء و امتهای پیشین به عنوان الگوها و نمونههای زنده نخست سخن از
نوح، و سپس پیامبران بعد از نوح، به میان آمد، اکنون در این آیات نوبت موسی و هارون و مبارزات پیگیرشان با فرعون و فرعونیان است.
در نخستین
آیه میگوید: (سپس بعد از رسولان پیشین، موسی و هارون را به سوی فرعون و ملا او همراه با آیات و معجزات فرستادیم) (ثم بعثنا من بعدهم موسی و هارون الی فرعون و ملائه بایاتنا). (ملا) همانگونه که سابقا هم اشاره کردهایم به اشراف پر زرق و برق گفته میشود که ظاهرشان
چشم پر کن و حضورشان در اجتماع در همه جا دیده میشود، و معمولا در آیاتی از قبیل آیات مورد بحث به معنی دار و دسته و اطرافیان و مشاوران میآید.
و اذا تتلی علیهم ءایـتنا بینـت قالوا ما هـذا الا رجل یرید ان یصدکم عما کان یعبد ءاباؤکم وقالوا ما هـذا الا افک مفتری وقال الذین کفروا للحق لما جاءهم ان هـذا الا سحر مبین.
«هنگامی که آیات روشنگر ما بر آنها خوانده شود میگویند او فقط مردی است که میخواهد شما را از آنچه پدرانتان
پرستش میکردند باز دارد، و میگویند: این جز
دروغ بزرگی که (به
خدا) بسته شده چیز دیگری نیست، و کافران هنگامی که
حق به سراغشان آمد گفتند: این فقط یک
سحر آشکار است!».
سومین اتهامی را که به
پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم بستند
تهمت سحر بود، چنانکه در پایان
آیه مورد بحث میخوانیم کسانی که
کافر شدند هنگامی که
حق به سراغشان آمد گفتند: این چیزی جز سحر آشکار نیست! (و قال الذین کفروا للحق لما جائهم ان هذا الا سحر مبین).
عجب اینکه این گروه گمراه هر سه تهمت خود را با صریحترین تاکید که همان حصر است بیان میکردند، یکجا میگفتند این فقط سحر است جای دیگر میگفتند: این فقط دروغ است، و بالاخره در جای سوم میگفتند: او فقط میخواهد شما را از معبودهای نیاکان باز دارد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تقلید از نیاکان و حقناپذیری».