تقوا و توجه به آخرت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
این
عالم یک
دنیا دارد و یک
آخرت که اگر
انسان به زندگی آخرت برتری بخشد و برای آن دنیا کار کند خود زمینه
تقوا را فراهم کرده است.
توجه به برتری زندگی آخرتی بر زندگی دنیایی، زمینه تقواپیشگی ذکر شده است.
«... قل متـع الدنیا قلیل والاخرة خیر لمن اتقی...؛
آیا ندیدی کسانی را که (در
مکّه ) به آنها گفته شد: «فعلا) ً دست از
جهاد بدارید! و
نماز را برپا کنید! و
زکات بپردازید! (امّا آنها از این دستور، ناراحت بودند)، ولی هنگامی که (در
مدینه) فرمان جهاد به آنها داده شد، جمعی از آنان، از مردم می‌ترسیدند، همان گونه که از
خدا می‌ترسند، بلکه بیشتر! و گفتند: پروردگارا! چرا جهاد را بر ما مقرّر داشتی؟! چرا این فرمان را تا زمان نزدیکی تأخیر نینداختی؟! به آنها بگو: سرمایه زندگی
دنیا، ناچیز است! و سرای
آخرت، برای کسی که پرهیزگار باشد، بهتر است! و به اندازه رشته شکافِ هسته خرمایی، به شما
ستم نخواهد شد!».
به فرض اینکه با ترک جهاد چند روزى آرام زندگى کنید، بالاخره (این زندگى فانى و بى ارزش است، ولى
جهان ابدى براى پرهیزکاران باارزشتر است، به خصوص اینکه پاداش خود را بطور کامل خواهند یافت و کمترین ستمى به آنها نمى شود.)(قل متاع الدنیا قلیل و الاخرة خیر لمن اتقى و لا تظلمون فتیلا)
«وما الحیوة الدنیا الا لعب ولهو وللدار الاخرة خیر للذین یتقون...؛
زندگی دنیا، چیزی جز بازی و سرگرمی نیست! و سرای آخرت، برای آنها که پرهیزگارند، بهتر است! آیا نمی‌اندیشید؟!».
وَ مَا الْحَیَوةُ الدُّنْیَا إِلا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ لَلدَّارُ الاَخِرَةُ خَیرٌ...
این
آیه تتمه کلام قبلى است که در آن بیان مى کند حال حیات دنیوى و اخروى و مقایسه بین آندو را، و اینکه
حیات دنیوى لهو و لعب است و بس، زیرا که این زندگى چیزى جز یک سلسله عقاید اعتبارى و غرضهاى موهوم نیست، و چون لعب هم عبارت است از سرگرمى به موهومات، بنابراین
دنیا نیز یک نوع
لعب خواهد بود. و از آنجائى که آدمى را از مهمات حیات اخرویش که حیات حقیقى و دائمى است بازمى دارد، و لهو هم چیزى است که آدمى را از مهماتش بازمى دارد؛ پس دنیا هم نوعى
لهو است. و اما اینکه چرا دار آخرت خیر است آنهم تنها براى متقین ؟ جهتش این است که دار آخرت حیاتى است حقیقى و ثابت، و چنین حیاتى جز براى متقین دست نمى دهد، از این جهت فرمود: (خیر است براى متقین) .
«فخلف من بعدهم خلف ورثوا الکتـب یاخذون عرض هـذا الادنی... والدار الاخرة خیر للذین یتقون....؛
پس از آنها، فرزندانی جای آنها را گرفتند که وارث کتاب (آسمانی،
تورات) شدند؛ (امّا با این حال،) متاع این دنیای پست را گرفته، (بر اطاعت فرمان خدا ترجیح می‌دهند) و می‌گویند: (اگر ما گنهکاریم
توبه می‌کنیم و) بزودی بخشیده خواهیم شد! اما اگر متاع دیگری همانند آن به دستشان بیفتد، آن را (نیز) می‌گیرند، (و باز حکم خدا را پشت سر می‌افکنند.) آیا پیمان کتاب (خدا) از آنها گرفته نشده که بر خدا (
دروغ نبندند، و) جز
حق نگویند، و آنان بارها آنرا خوانده‌اند؟! و سرای آخرت برای پرهیزگاران بهتر است، آیا نمی‌فهمید؟!».
«.. ولدار الاخرة خیر للذین اتقوا افلا تعقلون؛
و ما نفرستادیم پیش از تو، جز مردانی از اهل آبادیها که به آنها
وحی می‌کردیم! آیا (مخالفان دعوت تو،) در زمین سیر نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آنها بودند چه شد؟! و سرای
آخرت برای پرهیزکاران بهتر است! آیا فکر نمی‌کنید؟!».
«وقیل للذین اتقوا ماذا انزل ربکم قالوا خیرا للذین احسنوا فی هـذه الدنیا حسنة ولدار الاخرة خیر ولنعم دار المتقین؛
(ولی هنگامی که) به پرهیزگاران گفته می‌شد: پروردگار شما چه چیز نازل کرده است؟ می‌گفتند:
خیر (و
سعادت) (آری،) برای کسانی که نیکی کردند، در این
دنیا نیکی است؛ و سرای آخرت از آن هم بهتر است؛ و چه خوب است سرای پرهیزگاران!».
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تقوا و توجه به آخرت»
