تقوا و قبولی توبه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از جلوه‌های تقواپیشگی قبولی
توبه انسان متقی می‌باشد.
تقواپیشگی، عامل پذیرش
توبه انسان از سوی خداوند می‌باشد:
یـایها الذین ءامنوا اجتنبوا کثیرا من الظن ان بعض الظن اثم... واتقوا الله ان الله تواب رحیم.
ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمان‌ها
گناه است .... تقوای الهی پیشه کنید که خداوند
توبه پذیر و
مهربان است!
جمله «ان الله تواب» به منزله تعلیل برای لزوم تقواپیشگی است که گویا معنا می‌شود: تقوا پیشه کنید، زیرا خداوند، توبه پذیر است و با تقوا توبه شما را می‌پذیرد.
از آنجا که ممکن است افرادی آلوده به بعضی از این
گناهان سه گانه باشند و با شنیدن این
آیات متنبه شوند، و در صدد جبران بر آیند در پایان آیه
راه را به روی آنها گشوده، می‌فرماید: تقوای الهی، پیشه کنید و از
خدا بترسید که خداوند توبه پذیر و مهربان است (و اتقوا الله ان الله تواب رحیم). نخست باید
روح تقوا و خدا ترسی زنده شود، و به دنبال آن توبه از
گناه صورت گیرد، تا
لطف و
رحمت الهی شامل حال آنها شود.
و اتقوا الله ان الله تواب رحیم، ظاهر این عبارت این است که عطف باشد بر جمله: اجتنبوا کثیرا من الظن. البته این
ظهور در صورتی است که مراد از تقوی، اجتناب از همین گناهانی باشد که قبلا مرتکب شده بودند، و بعد از نزول این دستور از آن توبه کنند، آن وقت معنای ان الله تواب رحیم، این می‌شود که: خدا بسیار پذیرای توبه است، و نسبت به
بندگان تائب که به وی پناهنده می‌شوند مهربان است.
و اما اگر مراد از تقوی اجتناب و پرهیز از مطلق گناهان باشد (هر چند که تا کنون مرتکب آن نشده باشند) آن وقت مراد از جمله: ان الله تواب رحیم، این می‌شود که: خدا بسیار به
بندگان با تقوایش مراجعه نموده در صدد
هدایت بیشتر آنان بر می‌آید، و هر لحظه با فراهم کردن اسباب، آنان را از اینکه در مهلکه‌های
شقاوت قرار گیرند، حفظ می‌کند، و نسبت به ایشان مهربان است.
و اینکه گفتیم دو احتمال دارد، بدین جهت است که توبه از جانب خدا دو گونه است: یک توبه خدا قبل از توبه
بنده است، و آن به این است که به بنده خود رجوع نموده، او را موفق به توبه می‌نماید، هم چنان که فرموده: ثم تاب علیهم لیتوبوا،
و یک توبه دیگرش بعد از توبه بنده است، یعنی وقتی بنده‌اش توبه کرد، دوباره به او رجوع می‌کند تا او را بیامرزد و توبه‌اش را بپذیرد، هم چنان که فرموده: فمن تاب من بعد ظلمه و اصلح فان الله یتوب علیه.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «قبولی توبه».
