تمنّی (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَمَنَّى (به فتح تاء ومیم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای آرزو كردن است. از مشتقات این کلمه در
نهج البلاغه عبارتند از؛
أُمْنِيَّة (به ضم همزه و سکون میم) به معنی آرزو است.
أُمْنِيَّة به معنى دروغ نيز آيد
اَمانِيُّ (به فتح الف و کسر نون) به معنای آرزوهاى دروغ است.
مُنْيَة (به ضم میم و سکون نون) به معنی آرزو، جمع آن
مُنَى (به ضم میم) است. مواردى از این کلمه بار در نهج البلاغه آمده است.
تَمَنَّى به معنای آرزو كردن است.
أُمْنِيَّة به معنی آرزو است.
راغب گويد: آن صورت حاصله از شى‌ء در ذهن
انسان است.
أُمْنِيَّة به معنى دروغ نيز آيد
اَمانِيُّ به معنای آرزوهاى دروغ است.
مُنْيَة (مثل نمره) به معنی آرزو، جمع آن
مُنَى (مثل شما) است.
چنان‌كه
حضرت علی (علیه‌السّلام) فرموده:
«أَشْرَفُ الْغِنَى تَرْكُ الْمُنى» «بهترين بى‌نيازى ترک آرزوهاست.»
(شرح‌های حکمت:
) (شرح‌های حکمت:
)
و نيز حضرت می‌فرمايد:
«الدَّهرُ يُخْلِقُ الاَْبْدَانَ، وَ يُجَدِّدُ الاْمَالَ، وَ يُقَرِّبُ الْمَنِيَّةَ، و يُبَاعِدُ الاُْمْنِيَّةَ» «روزگار بدن‌ها را فرسوده مى‌كند، اميدها را تجديد، مرگ را نزديک و آرزو را دراز مى‌نمايد.»
(شرح‌های حکمت:
)
حضرت در مقام موعظه می‌فرمايد:
«أَلاَ فَاذْكُرُوا هَادِمَ اللَّذَّاتِ، وَ مُنَغِّصَ الشَّهَوَاتِ، وَ قَاطِعَ الاُْمْنِيَاتِ» (به هوش باشيد، نابود كننده لذّات و برهم زننده كاميابی‌ها و قطع كننده آرزوها (يعنى مرگ را) بسيار به خاطر بياوريد)
(شرح‌های خطبه:
)
امنيّات آرزوها جمع
امنّية است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه،برگرفته از مقاله «تمنّی»، ج۲، ص۹۹۵.
