• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تهدید اصحاب کهف (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بر پايه برخی روايات با اينکه پادشاه جبار و بت پرست عصر، همه کسانی را که از پرستش بتها سرباز می‌زدند می‌کشت؛ ولی به اصحاب کهف مدتی مهلت داد تا از ايمان خود بازگردند. آنان از اين فرصت استفاده کرده و به غار پناه بردند.
[۱] جامع البيان، مج ۹، ج ۱۵، ص ۲۵۳.
برخی ديگر از روايات، آنان را امين و رازدار پادشاه عصر خود قلمداد کرده که هدايت يافته و به غار پناه بردند.
[۲] عرائس المجالس، ص ۳۷۱- ۳۷۴.
[۳] البرهان، ج ۳، ص ۶۲۲.




تهدید اصحاب کهف از سوی حاکمان جامعه خود از مواردی می‌باشد که در قرآن به آن اشاره شده است آنجاکه می‌فرماید:
واذ اعتزلتموهم وما یعبدون الا الله فاو ا الی الکهف ینشر لکم ربکم من رحمته ویهیئ لکم من امرکم مرفقا (و چون از آنها و از آنچه كه جز خدا مى‌پرستند كناره گرفتيد پس به غار پناه جوييد تا پروردگارتان از رحمت‌ خود بر شما بگستراند و براى شما در كارتان گشايشى فراهم سازد). انهم ان یظهروا علیکم یرجموکم او یعیدوکم فی ملتهم ولن تفلحوا اذا ابدا (چرا كه اگر آنان بر شما دست‌ يابند سنگسارتان مى‌كنند يا شما را به كيش خود بازمى‌گردانند و در آن صورت هرگز روى رستگارى نخواهيد ديد). از فرار و پنهان شدن اصحاب کهف در غار، استفاده می‌شود که آنان از سوی حاکمان جامعه خود تهدید می‌شده‌اند.

۱.۱ - دیدگاه علامه طباطبایی

این آیه امر به تلطف را تعلیل نموده ومصلحتش را بیان مى کند. جمله ((یظهروا علیکم)) به معناى ((یطلعوا علیکم - بر شما اطلاع یابند)) است ، چون ظهور بر هر چیز اطلاع از آن وعلم یافتن بدان و همچنین ظفر یافتن بر آن است ،و آیه شریفه به هر دومعنا هم تفسیر شده ، وکلمه مذکور به طورى که راغب گفته از کلمه ظهر گرفته شده که به معناى پشت وگرده آدمى است ، در مقابل شکم آدمى ، پس از آن بطور استعاره در خصوص گرده زمین استعمال نموده گفتند: ((ظهر الارض ‌ - پشت زمین)) در مقابل ((بطن الارض - دل زمین ))، آنگاه ((ظهور)) از آن گرفته شده که به معناى پیدائى وهویدائى است ، در مقابل بطون که به معناى ناپیدائى است .
چون بودن شخص در روى زمین ملازم است با دیدن واطلاع یافتن و همچنین میان بودن در روى زمین وظفر یافتن ونیز میان آن وغلبه یافتن ملازمه عادى هست ، ولذاست که گفته شده ((ظهر علیه)) در معناى ((اطلاع یافتن بر آن)) و((مکان اورا شناخت)) وبر اوظفر یافت ((وبر اوغلبه کرد)) استعمال مى شود، واز این گذشته در اشتقاقش هم توسعه‌اى قائل شده‌اند، به طورى که هم باب افعال از آن گرفته‌اند وهم باب مفاعله وباب تفاعل وباب استفعال و ابوابى دیگر.
واز سیاق بر مى‌آید که جمله ((یظهروا علیکم)) در خصوص این داستان به معناى همان اطلاع یافتن از مخفى گاه کسى سر در آوردن است ، زیرا از سایر معانى جامع تر است ، چون اصحاب کهف قبلا مردمانى نیرومند و متنفذ بوده‌اند، وحال فرار نموده وخود را پنهان کرده اند، لذا سفارش مى کنند که چون ما مردمى سرشناسیم سعى کن کسى از مخفى‌گاه ما خبردار نشود واگر مطلع شوند بر آنچه که مى خواهند ظفر مى یابند.


۱. جامع البيان، مج ۹، ج ۱۵، ص ۲۵۳.
۲. عرائس المجالس، ص ۳۷۱- ۳۷۴.
۳. البرهان، ج ۳، ص ۶۲۲.
۴. کهف/سوره۱۸، آیه۱۶.    
۵. کهف/سوره۱۸، آیه۲۰.    
۶. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۳، ص۳۶۲.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تهدید اصحاب کهف».    



جعبه ابزار