توبه شکنی بنی اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بنی اسرائیل، بعد از این که به اشتباه خود پی بردند و
توبه کردند، ولی این بیداری و
ندامت و پشيمانى ديرى نپائيد باز طغيان و سركشى و پشت پا زدن به
حق و
عدالت شروع شد.
بسیاری از
بنی اسرائیل، در
تاریخ خود
توبه شکستند.
وحسبوا الاتکون فتنة فعموا وصموا ثم تاب الله علیهم ثم عموا وصموا کثیر منهم... «
گمان كردند مجازاتى در كار نخواهد بود! از اين رو (از ديدن حقايق و شنيدن سخنان حق،)
نابینا و
کر شدند سپس (بيدار گشتند، و)
خداوند توبه آنها را پذيرفت، ديگربار (در
خواب غفلت فرو رفتند، و) بسيارى از آنها
کور و كر شدند و خداوند، به آنچه انجام مى دهند، بيناست.»
در
آیه اشاره به
غرور نابجاى آنها در برابر اين همه
طغیان و
جنایات كرده مى فرمايد:" با اين حال آنها گمان مى كردند كه
بلا و مجازاتى دامانشان را نخواهد گرفت" و همانطور كه در
آیات ديگر تصريح شده، خود را يك نژاد برتر مى پنداشتند و به عنوان فرزندان
خدا از خود ياد مى كردند! (وَ حَسِبُوا أَلَّا تَكُونَ فِتْنَةٌ).
سرانجام اين غرور خطرناك و خود برتربينى همانند پرده‌اى بر
چشم و
گوش آنها افتاد و به خاطر آن" از ديدن آيات خدا نابينا و از شنيدن كلمات حق، كر شدند"! (فَعَمُوا وَ صَمُّوا) اما به هنگامى كه نمونه هايى از
مجازاتهای الهی و سرانجام شوم اعمال خود را مشاهده كردند، پشيمان گشتند و توبه كردند و متوجه شدند كه تهديدهاى الهى جدى است و آنها هرگز يك نژاد برتر نيستند، خداوند نيز توبه آنها را پذيرفت (ثُمَّ تابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ).
ولى اين بيدارى و
ندامت و پشيمانى ديرى نپائيد باز طغيان و سركشى و پشت پا زدن به حق و
عدالت شروع شد، و ديگر با پرده هاى
غفلت كه از آثار فرو رفتن در
گناه است بر چشم و گوش آنها افكنده شد" و باز از ديدن آيات حق نابينا و از شنيدن سخنان حق كر شدند" و اين حالت، بسيارى از آنها را فرا گرفت (ثُمَّ عَمُوا وَ صَمُّوا كَثِيرٌ مِنْهُمْ).
" ثُمَّ عَمُوا وَ صَمُّوا كَثِيرٌ مِنْهُمْ" در اينجا نكته اى بكار رفته، و آن اينست كه: كورى و كرى را بار اول به همه
یهود و بار دوم به كثيرى از آنان نسبت داده، و لفظ" كثير" را از واو" عموا" و" صموا" كه واو جمع است بدل آورد، اين نكته براى اين بكار رفته كه اولا رعايت
انصاف و حقيقت گويى در
کلام شده باشد، و بفهماند كه اگر بار اول بطور عموم گفتيم:" عَمُوا وَ صَمُّوا" نه براى اين بود كه بطور كلى تمامى يهود به كرى و كورى گرائيدند، بلكه از باب نسبت دادن حكم بعض بود به كل كه خود تعبيريست متعارف، و ثانيا اشاره كند به اينكه بار اول همه يهود دچار كرى و كورى شدند و ليكن بار دوم عده كثيرى از آنها، و ثالثا بفهماند كه توبه الهى اثرش بالمره باطل نمى شود، و لذا ديدند كه در اثر توبه خداوند در بار اول عده اى به
هدایت خداوند باقى مانده و دچار كرى و كورى مجدد نشدند، پس آن گاه خداى تعالى آيه شريفه را با جمله:" وَ اللَّهُ بَصِيرٌ بِما يَعْمَلُونَ" ختم مى فرمايد تا بفهماند خدا را نمى توان به خود قياس كرد، آرى وقتى كه كسى در حق ديگرى خوبى و
احسان كند عمل وى معمولا در برابر چشم آن شخص پرده‌اى مى شود كه بدى هاى او را نبيند و دوستش دارد. و ليكن خداوند اينطور نيست، بينايى است كه هيچ چيزى او را از ديدن حقيقت باز نمى دارد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «توبه شکنی بنی اسرائیل».
