• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

توشه حج (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


قرآن کریم این تفکر غلط، که بعضی از مردم وقتی برای زیارت خانه خدا حرکت می‌کردند هیچگونه زاد و توشه ای با خود بر نمی‌داشتند، را نفی می‌کند و می‌گوید زاد و توشه برای خود تهیه کنید ولی در عین حال آنها را به مسأله معنوی مهمتری ارشاد کرده، می‌گوید: که ماورای این زاد و توشه زاد و توشه دیگری است که باید برای سفر آخرت فراهم گردد و آن پرهیزکاری و تقوا است.


قرآن کریم در مورد وجوب تهیه توشه (پوشاک و خوراک) برای سفر حج می فرماید: «الحج اشهر معلومـت... وتزودوا...» حج، در ماههای معینی است!...و زاد و توشه تهیه کنید... . (نقل شده که عده‌ای بدون توشه به سفر حج رفته، کل بر مردم می‌شدند. آیه مزبور نازل شد و دستور تهیه توشه برای سفر حج داد.
[۱] مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۲، ص۴۵.    
)
[۲] بقره/سوره۲، آیه۱۹۷.    


بسیاری از مفسران گفته‌اند که این آیه اشاره به گروهی می‌کند (به گفته بعضی گروهی از مردم یمن بودند) که وقتی برای زیارت خانه خدا حرکت می‌کردند هیچگونه زاد و توشهای با خود بر نمی‌داشتند، و حتی اگر زاد و توشه ای با خود داشتند به هنگام احرام به دور می‌ریختند و می‌گفتند ما به زیارت خانه خدا می‌رویم چگونه ممکن است به ما غذا ندهد (و گاه به همین جهت خود را به زحمت می‌افکندند و یا محتاج به سؤال از این و آن می‌شدند) قرآن این تفکر غلط را نفی می‌کند و می‌گوید زاد و توشه برای خود تهیه کنید ولی در عین حال آنها را به مسأله معنوی مهمتری ارشاد کرده، می‌گوید: که ماورای این زاد و توشه زاد و توشه دیگری است که باید برای سفر آخرت فراهم گردد و آن پرهیزکاری و تقوا است.

این جمله ممکن است اشاره لطیفی به این حقیقت بوده باشد که در سفر حج موارد فراوانی برای تهیه زادهای معنوی وجود دارد که باید از آن غفلت نکنید در آنجا تاریخ مجسم اسلام است و صحنه‌های زنده فداکاری ابراهیم علیه‌السّلام قهرمان توحید و جلوههای خاصی از مظاهر قرب پروردگار دیده می‌شود که در هیچ جای دیگر جهان نیست آنها که روحی بیدار و اندیشه‌ای زنده دارند می‌توانند برای یک عمر از این سفر بی نظیر روحانی توشه معنوی فراهم سازند.

قابل توجه اینکه به دنبال این مطلب باز دستور به تقوا می‌دهد و روی سخن را به اولی الالباب یعنی صاحبان مغز و اندیشه می‌کند آری آنها هستند که روح حج را درک می‌کنند و از این برنامه عالی تربیتی حد اکثر بهره برداری را مینمایند در حالی که دیگران تنها از قشر و پوست آن سهمی دارند و روح حج را درک نمی‌کنند. آری صاحبان مغز و اندیشمندانند که آثار تقوا و پرهیزکاری را در فرد و جامعه درک می‌کنند.
[۳] تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲، ص۵۵.    
[۴] ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۲، ص۱۱۶.    
[۵] تفسیر صافی، فیض کاشانی، ج۱، ص۲۳۴.    
[۶] الدر المنثور، سیوطی، ج۱، ص۵۲۴.    


۱. ↑ مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۲، ص۴۵.    
۲. ↑ بقره/سوره۲، آیه۱۹۷.    
۳. ↑ تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲، ص۵۵.    
۴. ↑ ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۲، ص۱۱۶.    
۵. ↑ تفسیر صافی، فیض کاشانی، ج۱، ص۲۳۴.    
۶. ↑ الدر المنثور، سیوطی، ج۱، ص۵۲۴.    


فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «توشه حج».    



جعبه ابزار