تولی وتبری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«تولّی» و «تبرّی» از فروع دین برشمرده شده است.
«فضیل بن یسار» یکی از یاران امام صادق(ع) نقل می کند:«سالت أبا عبداللّه ، علیه السلام، من الحبّ والبغض أمن الإیمان هو؟ فقال: و هل الإیمان إلاّ الحبّ والبغض»
از امام صادق(ع) پرسیدم: آیا دوستی و دشمنی از ایمان است؟ فرمود: آیا ایمان جز دوستی و دشمنی است؟
در روایت دیگری، امام صادق(ع) می فرماید:«من أحبّ للّه و أبغض للّه و أعطی للّه فهو ممّن کمل إیمانه»
آن کس که برای خدا دوستی بورزد، برای خدا دشمنی کند و برای خدا ببخشد، از کسانی است که ایمان او کامل شده است.
و باز می فرماید:«کلّ من لم یحبّ علی الدین ولم یبغض علی الدین فلا دین له»
کسی که دوستی و دشمنی اش براساس دین نباشد، دین ندارد.
«تولّی» بر وزن ترقّی مصدر باب تفعّل از ماده «ولی» و در لغت به معنای پذیرش
ولایت و کسی را
ولیّ خود قرار دادن است.
«ولیّ» در زبان عرب به معنای دوست، یاور و سرپرست آمده است. چنانکه مصدر آن «ولایت» نیز به معنای دوستی، یاوری و سرپرستی استعمال شده است. بنابراین
تولّی هم می تواند به معنای پذیرش دوستی و کسی را دوست خود قرار دادن باشد و هم می تواند به معنای پذیرش سرپرستی و کسی را سرپرست خود قرار دادن. اما با توجه به موارد استعمال این کلمه در
آیات و
روایات می توان گفت که دوستی و سرپرستی لازم و ملزوم یکدیگرند و پذیرش دوستی مقدمه پذیرش سرپرستی است؛ چرا که دل سپردن مقدمه سرسپردن است و انسان تا به کسی دل نبندد نمی تواند سرسپرده او شود و چنانکه باید و شاید تسلیم او گردد.
«تبرّی» نیز بر همان وزن و از همان مصدر از ماده «برء» و به معنای بیزاری جستن، بیزار شدن و دوری گزیدن آمده است.
«تولی» به معنی
اعتقاد به
امامت و خلافت
ائمه اطهار(عليهم‌السلام) و اظهار دوستی و علاقه نسبت به ايشان و
تبری به معنی دشمنی و بيزاری از دشمنان آنان و
لعن و نفرين بر آن‌هاست.
تولی و
تبری دو امر ضروری دين
اسلام و از جمله واجبات الهی است و هر مسلمان وظيفه دارد تا با استفاده از دلايل عقلی و نقلی به اين دو موضوع همانند ساير واجبات الهی اعتقاد پيدا كند.
آنچه كه در فرهنگ اهل بيت(عليهم‌السلام) و سيره عملی آنان در
روایات وارد شده و عبارات فراوانی كه در كتب
ادعیه و
زیارات از ايشان نقل شده است خود گواه ديگری بر اهميت و جايگاه والای
تبری و
تولی در مكتب
تشیع و
اسلام راستين است.
