تکلیف عقلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تکلیف عقلی به تکلیفِ ناشی از ادراک
عقل نسبت به حُسن یا قبح چیزی اطلاق میشود.
تکلیف عقلی، مقابل
تکلیف شرعی و
عقلایی بوده و عبارت است از تکلیفی که برخاسته از ادراک عقل به بایسته بودن و نبایسته بودن کاری است؛ بنابراین، تکلیف عقلی همان ادراک عقلی است، زیرا عقل امر و نهی ندارد، و این ادراک زمینه ساز انجام یا ترک کاری در خارج میگردد.
در مواردی که عقل ملاکهای
شرع را به طور قطعی درک میکند، میتواند به کمک آن به
حکم شرعی پی ببرد؛ قاعده «کل ما حکم به العقل حکم به الشرع» اشاره به همین نکته دارد. اما در مواردی که عقل به ملاکهای شرع
ظن دارد، چنین کشفی وجود ندارد.
فرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «تکلیف عقلی».