• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تکلیف عقلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تکلیف عقلی به تکلیفِ ناشی از ادراک عقل نسبت به حُسن یا قبح چیزی اطلاق می‌شود.



تکلیف عقلی، مقابل تکلیف شرعی و عقلایی بوده و عبارت است از تکلیفی که برخاسته از ادراک عقل به بایسته بودن و نبایسته بودن کاری است؛ بنابراین، تکلیف عقلی همان ادراک عقلی است، زیرا عقل امر و نهی ندارد، و این ادراک زمینه ساز انجام یا ترک کاری در خارج می‌گردد.


در مواردی که عقل ملاک‌های شرع را به طور قطعی درک می‌کند، می‌تواند به کمک آن به حکم شرعی پی ببرد؛ قاعده «کل ما حکم به العقل حکم به الشرع» اشاره به همین نکته دارد. اما در مواردی که عقل به ملاک‌های شرع ظن دارد، چنین کشفی وجود ندارد.
[۵] جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)؛ ص (۲۴۷-۲۴۶).



۱. مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۱، ص۲۱۵.    
۲. مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، ج۳، ص۵۰.    
۳. نائینی، محمد حسین، اجود التقریرات، ج۱، ص۴۰۹.    
۴. مشکینی، علی، اصطلاحات الاصول، ص۱۸۴.    
۵. جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)؛ ص (۲۴۷-۲۴۶).
۶. سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۳، ص۸۳.    



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «تکلیف عقلی».



جعبه ابزار