ثابت ابوالمعانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالمعانی، ثابت، از صوفیان و علمای مجاهد ترکستان در
قرن سیزدهم و چهاردهم هجری/ نوزدهم و بیستم میلادی است. وی در ۱۲۸۳ ق/ ۱۸۶۶ در «نمنگان» (شهری در جمهوری
ازبکستان در دره فرغانه) به
دنیا آمد، و بنا به قولی، نسبش به
امام علی علیه‌السّلام می‌رسید.
ثابت دوران کودکی را در زادگاه خود سپری نمود و از همان زمان به فراگیری
علم و دانش مرسوم آن روزگار پرداخت و بر دوستان و همسالانش برتری یافت. سپس برای تکمیل تحصیلات خود به شهر «
خوقند» رفت و در آن شهر اقامت کرد. در زادگاهش و در دیگر شهرهایی که
سفر می‌نمود به خانه
صوفیان می‌رفت و در محضر آنان می‌نشست و سرانجام به خرقه آنان در آمد. از
علما و استادان خود روش
تعلیم و تربیت را آموخت و از آنان اجازه گرفت. بعد از کسب علم، فضیلت،
اخلاق و ارتقاء به درجات عالی به وطن خود بازگشت و به تعلیم و تربیت و تدریس
فقه حنفی پرداخت و چندین بار به
زیارت خانه
خدا مشرف شد. پس از آخرین مراسم
حج به
مدینه منوره رفت و به مدت سه سال در آنجا اقامت نمود. این سفر برای او بسیار پربار و پرفیض بود، زیرا با بسیاری از علما و صوفیان همنشین و هم صحبت شد. آنگاه به وطن خود بازگشت و به تعلیم و تربیت شاگردان و ارشاد مردم پرداخت. در محضر درس و مجالس علمی او صدها تن از صاحبان فضیلت حاضر می‌شدند.
ثابت ابوالمعانی که از همان اوان جوانی سعی در دوری جستن از اعمال
حرام و زشتی‌ها و عمل به نیکی‌ها و جلب رضای
خداوند داشت، سرمشق بسیار خوبی برای سایر مردم در زندگی شد. وی با اعتماد کامل و ایمانی راسخ به احیای سنت سنیه
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم همت گماشت و از بدعت‌ها روی برتافت و با تمام توان و وجود خود به مقابله با
بدعت گذاران و کسانی که سعی در اخلال در
دین را داشتند شتافت. در راه ترویج و اشاعه
احکام دین از هیچ کوششی فروگذاری نکرد و
تحقیر و
استهزاء هیچ کس نتوانست او را از راه خود بازگرداند.
ثابت مجادلان و مناقشات بسیاری با مخالفان
اسلام به ویژه با
کمونیست داشت. او دشمنی خود را با آنان آشکارا اظهار می‌کرد و مردم
مسلمان را برای دوری جستن از شر کمونیست‌ها آگاهی می‌داد. بلژیک‌ها برای مقابله با او، هوشمندترین و زیرکترین افراد خود را برای بحث و مجادله به سوی او روانه ساختند، وی را تهدید به زندانی و
شکنجه شدن کردند، اما او در مقابل این تهدیدها و ارعاب‌ها هیچ تزلزلی به خود راه نمی‌داد و در برابر آنان مانند کوهی استوار ایستاده بود و می‌گفت: «یاران و دوستان من همه پر کشیده و رفته‌اند، من برای پیوستن به آنان لحظه شماری می‌کنم، این دنیای فانی برای من بی ارزش است.»
ثابت ابوالمعانی از نزدیک شاهد جنایات کمونیست‌ها و
شهادت بسیاری از
علما و روحانیون به دست آنان بود اما این اقدام کمونیست‌ها هیچ خللی در اراده پولادین او وارد نیاورد و برعکس آتش انتقامجویی و مبارزه او را شعله ورتر ساخت.
سخنرانی‌ها و خطابه‌های ثابت در افشای سیاست‌های
دین سیتزانه کمونیست‌ها آنها را مجبور کرد که برای خاموش کردن صدای او به خانه‌اش هجوم برند. کمونیست‌ها تمامی خانه او را زیر و رو کردند اما هیچ مدرکی دال بر مجرم بودن او به دست نیاوردند. با وجود این وی را همراه خود بردند و او را
تهدید کردند که در صورت ادامه تبلیغات ضد کمونیستی، وی را به
قتل خواهند رساند. مدتی بعد ابوالمعانی را آزاد کردند و او سال‌ها به ارشاد و آگاهی مردم و تبلیغ احکام دین مبین اسلام پرداخت و بدون هیچ گونه ترس و بیمی به برملا ساختن دسیسه‌های اهریمنی دشمنان
اسلام ادامه داد.
ثابت ابوالمعانی در ۱۳۴۶ ق/ ۱۹۲۷ در زادگاهش نمنگان درگذشت.
دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، برگرفته از مقاله «ابوالکلام آزاد، محیی الدین».
