• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جاسوسی (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جاسوسی خبرپرسی و عمل جاسوس است.
[۱] لغت نامه، ج۵، ص۶۴۵۸، «جاسوسی».
در اصطلاح، گردآوری پنهانی اطلاعات و اسرار نظامی، سیاسی، اقتصادی یا صنعتی، با عناوین غیر واقعی و پنهانی به نفع یکی از دو طرف درگیری است.
[۲] فرهنگ علوم سیاسی، ص۱۴۱، «جاسوسی».
در این مدخل، از جمله‌های «تسرون الیهم بالمودة»، «تلقون الیهم بالمودة» و هر آنچه معنای جاسوسی را می‌فهماند، استفاده شده است.





۱.۱ - قرارگرفتن در شمار ظالمان

جاسوسی برای دشمنان دین، موجب قرار گرفتن در شمار ظالمان می شود.
یـایها الذین ءامنوا لا تتخذوا ءاباءکم واخونکم اولیاء ان استحبوا الکفر علی الایمـن ومن یتولهم منکم فاولـئک هم الظــلمون.(ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هرگاه پدران و برادران شما، کفر را بر ایمان ترجیح دهند، آنها را ولیّ (و یار و یاور و تکیه‌گاه) خود قرار ندهید! و کسانی از شما که آنان را ولی خود قرار دهند، ستمگرند!)(برداشت با توجه به شان نزول آیه است. )
لو خرجوا فیکم ما زادوکم الا خبالا ولاوضعوا خلــلکم یبغونکم الفتنة وفیکم سمـعون لهم والله علیم بالظــلمین(اگر آنها همراه شما (بسوی میدان جهاد ) خارج می‌شدند، جز اضطراب و تردید، چیزی بر شما نمی‌افزودند؛ و بسرعت در بین شما به فتنه‌انگیزی (و ایجاد تفرقه و نفاق) می‌پرداختند؛ و در میان شما، افرادی (سست و ضعیف) هستند که به سخنان آنها کاملاً گوش فرامی‌دهند؛ و خداوند، ظالمان را می‌شناسد.)(مقصود از «فیکم»، رزمندگان جنگ تبوک است. «سماعون لهم» یعنی جاسوسانی برای منافقان.)

۱.۲ - اندوه

جاسوسی برخی از یهود و منافقان برای یهودیان خیبر، مایه اندوه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم شده بود.
یـایها الرسول لا یحزنک الذین یسـرعون فی الکفر من الذین قالوا ءامنا بافوههم ولم تؤمن قلوبهم ومن الذین هادوا سمـعون للکذب سمـعون لقوم ءاخرین لم یاتوک...(ای فرستاده (خدا)! آنها که در مسیر کفر شتاب می‌کنند و با زبان می‌گویند: «ایمان آوردیم» و قلب آنها ایمان نیاورده، تو را اندوهگین نسازند! و (همچنین) گروهی از یهودیان که خوب به سخنان تو گوش می‌دهند، تا دستاویزی برای تکذیب تو بیابند؛ آنها جاسوسان گروه دیگری هستند که خودشان نزد تو نیامده‌اند؛ آنها سخنان را از مفهوم اصلیش تحریف می‌کنند، و (به یکدیگر) می‌گویند: «اگر این (که ما می‌خواهیم) به شما داده شد (و محمد بر طبق خواسته شما داوری کرد،) بپذیرید، وگرنه (از او) دوری کنید!» (ولی) کسی را که خدا (بر اثر گناهان پی‌درپی او) بخواهد مجازات کند، قادر به دفاع از او نیستی؛ آنها کسانی هستند که خدا نخواسته دلهایشان را پاک کند؛ در دنیا رسوایی، و در آخرت مجازات بزرگی نصیبشان خواهد شد.)(منظور از «سماعون» منافقان و یهود و مقصود از «لقوم آخرین» یهودیان خیبر است که در حضور پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نبودند و منافقان و گروهی از یهودیان برای شان جاسوسی می‌کردند. )

۱.۳ - خیانت کردن

جاسوسی و افشای اسرار جامعه اسلامی، موجب قرار گرفتن در زمره خائنان می شود.
یـایها الذین ءامنوا لا تخونوا الله والرسول وتخونوا‌امـنـتکم وانتم تعلمون.

۱.۴ - ضلالت و گمراهی

جاسوسی برای کافران، موجب گمراهی از صراط مستقیم می شود.
یـایها الذین ءامنوا لا تتخذوا عدوی وعدوکم اولیاء تلقون الیهم بالمودة وقد کفروا بما جاءکم من الحق... تسرون الیهم بالمودة وانا اعلم بما اخفیتم وما اعلنتم ومن یفعله منکم فقد ضل سواء السبیل.(ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید! شما نسبت به آنان اظهار محبت می‌کنید، در حالی که آنها به آنچه از حق برای شما آمده کافر شده‌اند و رسول اللّه و شما را به خاطر ایمان به خداوندی که پروردگار همه شماست از شهر و دیارتان بیرون می‌رانند؛ اگر شما برای جهاد در راه من و جلب خشنودیم هجرت کرده‌اید؛ (پیوند دوستی با آنان برقرار نسازید!) شما مخفیانه با آنها رابطه دوستی برقرار می‌کنید در حالی که من به آنچه پنهان یا آشکار می‌سازید از همه داناترم! و هر کس از شما چنین کاری کند، از راه راست گمراه شده است!)(«تلقون الیهم بالمودة» یعنی اخبار و اسرار پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را به دلیل مودتی که بین شما و مشرکان است به آنان می‌رسانید. آیه درباره «حاط بن ابی بلتعه» است که آماده شدن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم برای جنگ با مشرکان را به آنان نوشت.)


۱. لغت نامه، ج۵، ص۶۴۵۸، «جاسوسی».
۲. فرهنگ علوم سیاسی، ص۱۴۱، «جاسوسی».
۳. توبه/سوره۹، آیه۲۳.    
۴. مجمع البیان، طبرسی، ج۵، ص۳۰.    
۵. توبه/سوره۹، آیه۴۷.    
۶. مجمع البیان، طبرسی، ج۵، ص۶۴.    
۷. مائده/سوره۵، آیه۴۱.    
۸. مجمع البیان، طبرسی، ج۳، ص۳۳۵.    
۹. انفال/سوره۸، آیه۲۷.    
۱۰. ممتحنه/سوره۶۰، آیه۱.    
۱۱. مجمع البیان، طبرسی، ج۹، ص۴۴۵.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جاسوسی».    



جعبه ابزار