جرایم ثبتی (حقوق جزا)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جرایم ثبتی (Crime registration) از اصطلاحات
علم حقوق بوده و به معنای فعل یا ترک فعلی است مجرمانه که در جریان
عملیات ثبتی و یا پس از آن، با نقض قوانین و مقررات راجع به
ثبت اسناد و املاک ارتکاب یابد. تخلفات ثبتی از لحاظ ماهیت، مرجع رسیدگی و پاسخ یا واکنش نسبت به آن متفاوت با جرایم ثبتی هستند. برخی از مصادیق جرایم ثبتی عبارتند از:
معامله معارض و دادن تصدیقات خلاف واقع، تقاضای
ثبت ملک با علم به انتقال قبلی آن به غیر، تقاضای ثبت ملک بدون تصرف و ثبت
اسناد مجعول یا
مزور.
از زمانی که انسان‌ها اولین حلقه‌های زنجیره زندگی اجتماعی را تشکیل دادند، یافتن راه‌کاری برای صیانت از
اموال و تثبیت
مالکیت خویش را به عنوان اولویت اول و دغدغه اصلی مورد توجه قرار دادند. به همین منظور می‌توان گفت ثبت املاک از دیرباز در بین جوامع و دول مختلف دنیا، معمول و متداول و همراه با
زندگی اجتماعی بشر بوده است. البته با پیشرفت تمدن‌ها به فراخور نیازهای هر عصر و تامین حقوق مالکیت افراد
جامعه و برقراری نظم و
عدالت اجتماعی، صورت ثبت آن‌ها نیز تغییر می‌یافته است.
منظور از ثبت، نوشتن قراردادها و معاملات در دفاتر رسمی است و منظور از حقوق ثبت اسناد و املاک، مجموعه قوانین، آیین‌نامه‌ها و بخش‌نامه‌هایی است که موضوع آن‌ها ثبت اسناد و املاک در دفاتر دولتی است. همان‌گونه که ارتکاب جرم در هر زمینه‌ای امری بدیهی است؛ از زمان وضع قوانین و مقررات ثبتی نیز ارتکاب جرم و تخلف در این حوزه وجود داشته است.
جرایم ثبتی عبارتند از: اعمال مجرمانه‌ای که در ارتباط با ثبت اسناد و املاک توسط مستخدمین و اعضای
سازمان ثبت اسناد و املاک و صاحبان
دفاتر اسناد رسمی و اشخاص دیگر حسب مورد ارتکاب می‌یابد.
تخلفات ثبتی دارای ماهیتی متفاوت با جرایم ثبتی هستند و از لحاظ مرجع رسیدگی و پاسخ یا واکنش نسبت به آن نیز کاملا با هم متفاوت هستند. این تخلفات به جز یک مورد و آن هم صدور سند مالکیت معارض که توسط کارکنان ثبت اسناد و املاک ارتکاب می‌یابد، سایر تخلفات مورد بحث توسط صنف مشخص یعنی سردفتران و دفتریاران دفاتر اسناد رسمی ارتکاب می‌یابند در حالی که جرایم ثبتی توسط سردفتران و کارکنان دفاتر اسناد رسمی امکان پذیر است.
برخی از تخلفات ثبتی عبارتند از: تخلفات مربوط به
اداره دفترخانه مانند غیبت غیر مجاز و تمرد از دستورات مقامات مافوق و ثبت سند خارج از حوزه فعالیت و ماموریت دفاتر اسناد رسمی و..
مصادیق جرایم ثبتی متعدد است.
قانون ثبت اسناد و املاک در باب ششم خود، به جرایم ثبتی و مجازات آن‌ها پرداخته است. این جرایم یا دارای عنوان مجرمانه خاص هستند یا اعمالی هستند که
قانون‌گذار آن‌ها را در حکم جرایمی دیگر قرار داده است.
معامله معارض و دادن تصدیقات خلاف واقع
جرایم در حکم سایر جرایم شامل موارد ذیل است:
این اعمال در حکم
کلاهبرداری هستند و
حکم قانون به دلیل تشابهی است که میان عناصر متشکله
جرم کلاهبرداری با اعمال یاد شده وجود دارد.
این جرایم عبارتند از:
• تقاضای ثبت ملک با علم به انتقال قبلی آن به غیر
• تقاضای ثبت به عنوان ما ترک با علم به سلب مالکیت قبلی از
مورث • تقاضای ثبت
ملک بدون تصرف
• تقاضای ثبت
ملک رهنی بدون ذکر حق
مرتهن • تقاضای ثبت ملک از طرف
امین به عنوان
مالک • ثبت ملک به نام غیر با تبانی امین
در این زمینه ماده ۱۰۰ موارد متعددی را ذکر نموده است:
• ثبت اسناد مجعول یا مزور
• ثبت
سند بدون حضور اشخاصی که حضورشان الزامی است
• ثبت سند به نام اشخاصی غیر از
متعاملین• تقدم و تاخر تاریخ ثبت سند برخلاف حقیقت
• معدوم کردن یا از اعتبار انداختن سند
• ثبت اسناد انتقال با علم به عدم مالکیت انتقال دهنده
• ثبت سند از سندیت افتاده
•
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «جرایم ثبتی (حقوق جزا)»، تاریخ بازیابی ۹۹/۶/۶.
