جعل تبعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جعل تبعی ایجاد اعتباری یا تکوینی یک شیء به تبع شیء دیگر است.
جعل تبعی ، مقابل
جعل استقلالی و به معنای
جعل حکم از سوی
شارع یا
قانون گذار به تبع حکمی دیگر می باشد ، مانند :
احکام وضعی ای که به تبع
احکام تکلیفی جعل می شود ؛ یعنی باید یک حکم تکلیفی موجود باشد تا بتوان از آن یک
حکم وضعی انتزاع و جعل نمود ، مانند :
شرطیت طهارت برای
نماز که از انشای
وجوب نماز با طهارت ، منتزع می شود. و یا مانند : مانعیت
نجاست که از
نهی از نماز در
لباس نجس انتزاع می شود .
در مورد احکام وضعی ، دو مبنای مشهور وجود دارد:
احکام وضعی ، به تبع احکام تکلیفی جعل شده است ، که طبق این مبنا ، تمام احکام وضعی، دارای جعل تبعی است ؛
بعضی از احکام وضعی ـ مانند
جزئیت ـ دارای جعل تبعی و بعضی ـ مانند
زوجیت ـ دارای جعل مستقل از جعل احکام تکلیفی می باشد
.
مكارم شیرازی ، ناصر ، انوارالاصول ، ج ۳ ، ص ۳۶۳-۳۶۴
موسوی بجنوردی ، محمد ، مقالات اصولی ، ص ۱۲۳
قدسی مهر ، خلیل ، الفروق المهمة فی الاصول الفقهیة ، ص ۸۲
نراقی ، محمد بن احمد ، عوائدالایام ، ج ۵ ، ص ۳۱۶-۳۱۷
صدر ، محمد باقر ، دروس فی علم الاصول ، ج ۲ ، ص ۱۲
مرکز اسناد و مدارک اسلامی