جغرافیای شهر قم (خام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استان قم با وسعتی معادل ۱۴۶۳۱ كیلومتر مربع در مركز كشور ایران واقع شده و مركز آن شهر قم است.
استان قم از شمال به استان تهران و شهرهای ورامین و ری و استان مركزی، از جنوب به شهرستان‌های محلات و دلیجان از استان مركزی و شهر كاشان از استان اصفهان و از غرب و شرق به استان سمنان و شهرستان آشتیان و تفرش محدود است بر اساس آخرین تقسیمات كشوری در سال ۱۳۷۵، این استان دارای یك شهرستان، ۴ بخش، یك شهر،۹ دهستان و ۳۶۳ آبادی بوده است.
از نظر جغرافیای طبیعی، این استان در قلمرو كویر مركزی ایران واقع شده است و از نظر آب و هوا، اقلیم نیمه بیابانی دارد.
موقعیت اجتماعی و فرهنگی
بر اساس سرشماری عمومی مركز آمار ایران در آبان ماه ۱۳۷۵، جمعیت استان قم در آبان برابر ۸۵۳۰۴۴ نفر بوده است كه از این تعداد ۱۶/۹۱ درصد در نقاط شهری، ۸۲/۸ درصد درنقاط روستایی سكونت داشته و بقیه غیر ساكن بوده‌اند. در همین سال از كل جمعیت استان ۴۳۷۱۹۰ نفر مرد و ۴۱۵۸۵۴ نفر زن بوده‌اند. از جمعیت این استان ۴/۴۰ درصد در گروه سنی كمتر از ۱۵ ساله، ۵۶/۵۵ درصد در گروه سنی ۱۵ ـ ۶۴ ساله و ۹۲/۳ درصد در گروه سنی ۶۵ ساله و بیش‌تر قرار داشته‌اند. از كل جمعیت استان ۷۶/۹۹ درصد را مسلمانان تشكیل می‌دهند.
از نظر فرهنگی استان و شهر قم از شهرهای مهم دینی و مذهبی و زیاتگاهی ایران و شیعیان جهان است. جریان فرهنگی دینی و مذهبی، شهر قم را به یكی از بزرگ‌ترین مراكز آموزش علوم دینی و آئین‌های مذهبی تبدیل كرده است. كه در دهه‌های اخیر نقش بسیار ممتازی در فرآیند تحولات دینی، مذهبی، سیاسی و اجتماعی ایران ایفا كرده است. تعلیم و تربیت مروجین، عالمان و اندیشمندان علوم دینی و به تبع آن تأثیر فراوان بر نظام فرهنگی كشور از تأثیرات فرهنگی بسیار مهم این شهر است. در این شهر مراسم اعیاد و سوگواری‌های دینی و مذهبی با شكوه فراوانی برگزار می‌شود. مراسم مربوط به رویدادهای سیاسی نیز جلوه دیگری از تظاهرات فرهنگی و مدنی قم به حساب می‌آید. برگزاری مراسم مربوط به جشن‌ها و اعیاد ملی و خصوصی نیز رنگ و بوی ملی و مذهبی دارد و از مزیت‌های نسبی و ویژگی‌های فرهنگی استان و شهر قم محسوب می‌شود.
شهر قم نمونه ممتازی از نظام دینی و مذهبی مردم شیعه ایران است و یكی از مراكز آموزش آن به شمار می‌آید. همچنین این استان یكی از مراكز مهم آموزشی و پژوهشی حوزوی و دانشگاهی كشور محسوب می‌شود و مدارس علمی و دانشكده‌های مختلف آن به كتابخانه‌های بزرگ و تخصصی به ویژه در حوزه دینی تجهیز شده‌اند. از جمله این كتاب‌خانه‌ها می‌توان به كتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، كتابخانه آیت الله خامنه‌ای، و كتابخانه آیت الله گلپایگانی و كتابخانه‌های تخصصی دیگر اشاره نمود.
-------------------------
فهرست منابع:
