حبر - به کسر جیم (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حِبْر (به کسر جیم و سکون باء)، یکی از مفردات به کار رفته در
قرآن کریم به معنای عالم و اثر پسندیده است.
حِبْر به معنای عالم و اثر پسندیده است.
عالم را از آن جهت حَبْر گویند که اثر علم و عملش می‌ماند جمع آن احبار است.
(فَهُمْ فِی رَوْضَةٍ یُحْبَرُونَ) «آنها در باغ مخصوصی شاد می‌شوند.» که اثر پسندیده نعمت در چهره‌شان آشکار می‌گردد.
در
اقرب الموارد گوید: حَبْر به معنی عالم است ولی کسر آن افصح است زیرا بر وزن افعال (احبار) جمع بسته می‌شود.
(ادْخُلُوا الْجَنَّةَ اَنْتُمْ وَ اَزْواجُکُمْ تُحْبَرُونَ) (شما و همسرانتان در نهايت شادمانى وارد
بهشت شويد!)
«تُحْبَرُونَ» را شاد و مسرور شدن گفته‌اند.
به قول
راغب سروری که اثر آن از چهره پیداست مثل:
(وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً) «نضرت طراوت ظاهر و سرور شادی باطن است.»
(اتَّخَذُوا اَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ اَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ) (آنها دانشمندان و
راهبان خويش را معبودهايى در برابر
خدا قرار دادند...)
کلمه احبار که چهار بار در کلام اللّه مجید آمده در
سوره مائده آیه ۴۴ و
۶۳ به قرینه سیاق در علماء یهود به کار رفته ولی در
سوره توبه آیه ۳۱ و
۳۴ مثل اینکه شامل علماء
یهود و
نصاری هر دو است و چون درباره علماء نصاری کلمه «قسّیسین» به کار رفته به نظر می‌آید که مراد از احبار علماء یهود باشد. و اللّه العالم.
صحاح آن را احبار یهود گفته،
قاموس و
مجمع البیان مطلق عالم ذکر کرده‌اند.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "حبر"، ج۲، ص۹۵.
