• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حدیث موثّق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


حديث موثق، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیثی گفته می‌شود که بعضی از راویان آن فاسد العقیده ولی ثقه باشند.


حدیثی که بعضی از راویان آن فاسد العقیده ولی ثقه باشند. حدیث موثق از اقسام خبر واحد است.

برای حدیث موثق تعاریفی ذکر شده است که ذیلاً به برخی از آنها اشاره می‌شود:
۱- حدیثی است که تمام یا بعضی از راویان آن فاسد العقیده ولی موثق باشند و در صورت دوم بقیه رجال سند ضعیف نباشند.
۲- حدیثی است که مشتمل بر راوی غیر امامی موثق باشد و از جهت دیگری ضعیف نباشد.
۳- حدیثی است که به وثاقت کلیه افراد سلسله سند در کتب رجال شیعه تصریح شده باشد اگر چه بعضی از افراد زنجیره حدیث غیر امامی باشند.
۴- حدیثی است که سند آن مشتمل بر امامی غیر ممدوح و مذموم مانند: نوح بن دراج باشد.

حدیث موثق چهارمین نوع از انواع پنج گانه مشهور حدیث و از مختصات شیعه است و اهل سنت حدیثی به نام موثق نمی‌شناسند البته بعضی برای حدیث تقسیم چهارگانه قائلند و قوی را داخل موثق شمرده‌اند.

علت نام‌گذاری برخی از احادیث به موثق آن است که مذهب راوی آن مخالف مذهب امامیه است ولی راوی، فردی مورد اطمینان و ثقه است.
[۱] سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۴۸.    
[۲] سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۱۹۱.    
[۳] شهید ثانی، زین‌الدین، الرعایة فی علم الدرایه، ص۸۴.    
[۴] میرداماد، سیدمحمدباقر، الرواشح السماویة فی شرح الاحادیث الامامیه، ص۴۱.    
[۵] حکیم، سیدمحمدسعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۳، ص۲۸۷.    
[۶] حکیم، سیدمحمدسعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۳، ص۲۸۸.    
[۷] حکیم، سیدمحمدسعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۳، ص۲۹۶.    
[۸] علیاری تبریزی، علی، بهجة الامال، ج۱، ص۴۳۸.
[۹] علیاری تبریزی، علی، بهجة الامال، ج۱، ص۷.
[۱۰] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱، ص۱۷۹.
[۱۱] کنی، علی، توضیح المقال، ج۷، ص۹.
[۱۲] طریحی، فخرالدین، جامع المقال، ص۳.    
[۱۳] اسدی جزایری، عبدالنبی، حاوی الاقوال فی معرفة الرجال، ج۱، ص۱۱۶.    
[۱۴] درایة الحدیث، ص۳۹.
[۱۵] خاقانی، علی، رجال الخاقانی، ص۲۴۶.
[۱۶] خاقانی، علی، رجال الخاقانی، ص۲۶۵.
[۱۷] کلباسی، ابوالهدی، سماء المقال، ج۲، ص۱۶۰.
[۱۸] علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۲۴-۲۵.
[۱۹] بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال، ج۲، ص۲۴۹.    
[۲۰] مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث، ص۱۴۸-۱۴۹.
[۲۱] فصلنامه علمی تخصصی علوم حدیث، ج۵، ص۱۳۴.
[۲۲] نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۷۶۴.
[۲۳] مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۱۳۵.
[۲۴] عاملی، محمد بن حسین، مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین، ص۲۵.    
[۲۵] مازندرانی، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، ج۱، ص۴۴.    
[۲۶] صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۱۰۵.    
[۲۷] صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۲۶۵.    
[۲۸] مشکینی، ابوالحسن، وجیزة فی علم الرجال، ص۸۹.    
[۲۹] محمد بن حسن، حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۹۶.    
[۳۰] عاملی، حسین بن عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار، ص۹۳.    
[۳۱] عاملی، حسین بن عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار، ص۹۸.    
[۳۲] فضلی، عبدالهادی، اصول علم الرجال، ص۱۴۹.    
[۳۳] مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۲، ص۱۲.    
[۳۴] مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۷۴.    
[۳۵] بهبودی، محمدباقر، معرفة الحدیث، ص۱۴.


۱. ↑ سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۴۸.    
۲. ↑ سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۱۹۱.    
۳. ↑ شهید ثانی، زین‌الدین، الرعایة فی علم الدرایه، ص۸۴.    
۴. ↑ میرداماد، سیدمحمدباقر، الرواشح السماویة فی شرح الاحادیث الامامیه، ص۴۱.    
۵. ↑ حکیم، سیدمحمدسعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۳، ص۲۸۷.    
۶. ↑ حکیم، سیدمحمدسعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۳، ص۲۸۸.    
۷. ↑ حکیم، سیدمحمدسعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۳، ص۲۹۶.    
۸. ↑ علیاری تبریزی، علی، بهجة الامال، ج۱، ص۴۳۸.
۹. ↑ علیاری تبریزی، علی، بهجة الامال، ج۱، ص۷.
۱۰. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱، ص۱۷۹.
۱۱. ↑ کنی، علی، توضیح المقال، ج۷، ص۹.
۱۲. ↑ طریحی، فخرالدین، جامع المقال، ص۳.    
۱۳. ↑ اسدی جزایری، عبدالنبی، حاوی الاقوال فی معرفة الرجال، ج۱، ص۱۱۶.    
۱۴. ↑ درایة الحدیث، ص۳۹.
۱۵. ↑ خاقانی، علی، رجال الخاقانی، ص۲۴۶.
۱۶. ↑ خاقانی، علی، رجال الخاقانی، ص۲۶۵.
۱۷. ↑ کلباسی، ابوالهدی، سماء المقال، ج۲، ص۱۶۰.
۱۸. ↑ علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۲۴-۲۵.
۱۹. ↑ بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال، ج۲، ص۲۴۹.    
۲۰. ↑ مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث، ص۱۴۸-۱۴۹.
۲۱. ↑ فصلنامه علمی تخصصی علوم حدیث، ج۵، ص۱۳۴.
۲۲. ↑ نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۷۶۴.
۲۳. ↑ مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۱۳۵.
۲۴. ↑ عاملی، محمد بن حسین، مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین، ص۲۵.    
۲۵. ↑ مازندرانی، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، ج۱، ص۴۴.    
۲۶. ↑ صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۱۰۵.    
۲۷. ↑ صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۲۶۵.    
۲۸. ↑ مشکینی، ابوالحسن، وجیزة فی علم الرجال، ص۸۹.    
۲۹. ↑ محمد بن حسن، حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۹۶.    
۳۰. ↑ عاملی، حسین بن عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار، ص۹۳.    
۳۱. ↑ عاملی، حسین بن عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار، ص۹۸.    
۳۲. ↑ فضلی، عبدالهادی، اصول علم الرجال، ص۱۴۹.    
۳۳. ↑ مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۲، ص۱۲.    
۳۴. ↑ مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۷۴.    
۳۵. ↑ بهبودی، محمدباقر، معرفة الحدیث، ص۱۴.


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام، ج‌۳، ص ۲۷۷    
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «حدیث موثق»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۸/۲۴.    



جعبه ابزار