• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حذافر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حَذافر (به فتح حاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای جملگی و همگی که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص نبرد دائمی با باطل و ثبات قدم در اسلام از این واژه استفاده نموده است.



حَذافر (به فتح حاء) به معنای جملگی و همگی، آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «اخذه بحذافیره: ‌ای باسره.»


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره نبرد دائمی با باطل فرموده است: ««اَمَا وَ اللَّهِ اِنْ کُنْتُ لَفِی سَاقَتِهَا حَتَّی تَوَلَّتْ بِحَذَافِیرِهَا مَا ضَعُفْتُ عَجَزْتُ وَ لَا جَبُنْتُ»؛ به خدا سوگند! از زمان بعثت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) من در طرف و کنار نبوّت بودم، تا همه جاهلیّت عقب‌نشینی کرد؛ و من در آن مدت نه زبون شدم و نه ترسی بر من غلبه کرد.»
ظاهرا ضمیر «ساقتها» راجع به «بعثت» و ضمیر «حذافیرها» راجع به جاهلیت است.
امام (علیه‌السلام) در خطبه ۱۰۴، در خصوص ثبات قدم در اسلام می‌فرماید: ««وَ ایْمُ اللَّهِ لَقَدْ کُنْتُ مِنْ سَاقَتِهَا حَتَّی تَوَلَّتْ بِحَذَافِیرِهَا وَ اسْتَوْسَقَتْ فِی قِیَادِهَا، مَا ضَعُفْتُ وَ لَا جَبُنْتُ»؛ به خدا سوگند! من درعقب این لشکر (لشکر اسلام) حرکت می‌کردم، و آن‌ها را به پیش می‌بردم، تا گروه طرفداران باطل به طور کامل پشت کردند و تحت رهبری اسلام درآمدند؛ من (در انجام این مهم) هرگز ناتوان نشدم و نترسیدم.»


این واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۷، خطبه۳۳.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۰، خطبه۱۰۴.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین (علیه‌السّلام)، ج۴، ص۴۳۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حذافر»، ص۲۵۹.    






جعبه ابزار