• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حذو (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حَذْو (به فتح حاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای بریدن چیزی مثل چیز دیگر یا‌ اندازه‌گیری از روی یک چیز، که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص رهایی اهل بیت (علیهم‌السّلام) از فتنه‌ها و پندپذیری از این واژه استفاده نموده است.



حَذْو (به فتح حاء) به معنای بریدن چیزی مثل چیز دیگر یا‌ اندازه‌گیری از روی یک چیز، آمده است. چنان‌که در لغت آمده است: «حذا حذوا و حذاء: قطعها علی مثال ـ حذا النعل بالنعل: قدّرها بها و قطعها علی مثالها.»
این واژه به معنای تبعیّت و پیروی نیز آمده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره رهایی اهل بیت (علیهم‌السّلام) از فتنه‌ها فرموده است: ««اَلَا وَ اِنَّ مَنْ اَدْرَکَهَا مِنَّا یَسْرِی فِیهَا بِسِرَاجٍ مُنِیرٍ وَ یَحْذُو فِیهَا عَلَی مِثَالِ الصَّالِحِینَ»؛ بدانید! آن کس از ما اهل بیت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) که آن فتنه‌ها را دریابد، با چراغ روشنی‌بخش، در آن گام می‌نهد و به سیره و روش صالحان (پیامبر و اهل بیت او (علیهم‌السّلام) رفتار می‌کند.»
امام (علیه‌السلام) در خطبه غرّا در خصوص پندپذیری فرموده‌اند: ««فَاتَّقُوا اللَّهَ تَقِیَّةَ مَنْ سَمِعَ فَخَشَعَ ... وَ رَاجَعَ فَتَابَ وَ اقْتَدَی فَاحْتَذَی وَ اُرِیَ فَرَاَی»؛ پس تقوای الهی پیشه کنید! تقوای کسی که چون (اوامر و نواهی الهی را) بشنود خضوع کند (و در برابر آن) تسلیم شود ... و آنگاه که (به زبان) اجابت (دعوت حق) کند (در عمل) به سوی او باز گردد و چون باز گردد، توبه کند، و چون تصمیم به پیروی (از پیشوایان دین) گیرد.»

این واژه هشت بار در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ابن منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۱۶۹.    
۲. ابن مشهدی، محمد، المزار، ص۵۷۷.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۰۸، خطبه۱۵۰.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین (علیه‌السّلام)، ج۵، ص۷۲۳.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۰، خطبه۸۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین (علیه‌السّلام)، ج۳، ص۳۷۸.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۸، خطبه۸۳.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۹۷، نامه۳۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حذو»، ص۲۵۹-۲۳۰.    






جعبه ابزار