حسن بن احمد بغدادی (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حسن بن احمد بغدادی (
۳۹۷ ـ
۴۹۱ ه)، معروف به
ابن بنا، در سال ۳۹۷ ه در بغداد به دنیا آمد.
وی فردی فقیه، محدث، ادیب، عالم به علم قرائات و لغوی بود و در زمینه‌های بسیاری از جمله تاریخ، کلام، خطابه، علم تربیت و تعبیر رؤیا فعالیت داشت.
او بیش‌تر به مذهب شافعی و حنبلی شناخته می‌شد و آثارش اغلب بر مبنای اهل حدیث بود.
ابن بنا در ۵ رجب ۴۹۱ ه در بغداد درگذشت و در مقبره احمد بن حنبل دفن شد.
تاریخ دیگری که برای مرگ او ذکر شده، سال
۴۷۱ ه است.
ابوعلی حسن بن احمد بن عبداللّه بغدادی مشهور به ابن بنا، در سال ۳۹۷ ه در بغداد متولد شد.
از نظر مذهبی، برخی او را متمایل به شافعی
و برخی حنبلی متعصب
شناخته‌اند که با غیرحنبلی‌ها سرسختی می کرد.
نام تألیفاتش هم اگر چه گرایش او را به هر دو مذهب نشان می‌دهد، سنگینی آثارش به سمت اهل حدیث است؛ همچنین از آن‌جا که در کنار ابن‌حنبلی دفن شد، حنبلی بودن او تقویت می‌گردد.
ابن بنا ابتدا فقه را نزد ابوطاهر بن غباری، ابوالفضل تمیمی و برادرش ابوالفرج
و سپس نزد قاضی ابویعلی بن فرّاء آموخت.
علم قرائات را نزد ابوالحسن حمامی فرا گرفت.
او از افرادی مانند هلال حفار،
ابوالقاسم غوری و ابوالفتح بن ابی الفوارس نیز حدیث شنید.
ابوعلی فردی فقیه،
محدث،
ادیب، عالم به علم قرائات
و لغوی بود
و در عرصه تاریخ و زندگی نامه،
کلام، خطابه، علم تربیت و تعبیر رؤیا وارد شد.
او دو حلقه درس یکی در جامع منصور و دیگری در جامع قصر بغداد درباره فتوا، وعظ و قرائت حدیث برقرار کرده بود.
افرادی چون عبداللّه بن محمد حمیدی معروف به ابن استاد
و خطیب بغدادی
از
حسن بغدادی روایت کرده اند.
حسن بن احمد دارای آثار بسیاری در موضوعات مختلف بوده
که عبارتند از:
• شرح الایضاح ابوعلی فارسی؛
• بیان الفرق المبتدعین و انقسامهم فی ذلک علی الاثنین و السبعین؛
• فضل اللّه لتهلیل و ثوابه الجزیل؛
• الخصال و الاقسام؛
• شرح کتاب الکرمانی فی التعبیر؛ • شرح قصیده ابن ابی‌داود فی السنه؛ • المنامات المرئیه للامام احمد؛ • اخبار الاولیاء؛ • العباد بمکه؛ • صفة العباد فی التهجد و الاوراد؛ • المعاملات و الصبر علی المنازلات؛ • الرسالة فی السکوت و لزوم البیوت؛
• سلوة الحزین عند شدة الأنین؛
• طبقات الفقهاء اصحاب الائمة الخمسه؛
• التاریخ؛
• مشیخة شیوخه؛ • فضائل شعبان؛ • اللباس؛ • مناقب الامام احمد؛ • اخبار القاضی ابی یعلی؛ • شرف اصحاب الحدیث؛ • ثناء احمد علی الشافعی؛ • ثناء الشافعی علی احمد؛ • فضائل الشافعی؛ • الزکاة و عقاب من فرط فیها؛ • المفضول فی کتاب؛ • شرح الخرقی فی الفقه؛ • الکامل فی الفقه؛ • الکافی فی المحدد فی شرح المجرد؛ • نزهة الطالب فی تجرید المذاهب؛
• آداب العالم و المتعلم.
حسن بن عبدالله سرانجام در پنجم ماه رجب
سال ۴۹۱ ه در بغداد درگذشت و در مقبره باب احمد بن حنبل دفن شد.
سال ۴۷۱ ه تاریخ دیگری است که برای مرگ او ذکر کرده‌اند.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حسن بن احمد بغدادی»، ج۳، ص۱۱۹-۱۲۰.
