• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسن بن علی دقاق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حسن بن علی دقاق


حسن بن علی دقاق (م ۴۰۵ ه)، اهل نیشابور و شافعی مذهب بود.
او پس از یادگیری فقه، ادبیات عرب، علم اصول و لغت، به تصوف گرایش پیدا کرد و سرانجام از بزرگان صوفیه گردید.
وی کتاب الضحایا را تألیف کرد.
او در سال ۴۰۵ درگذشت اما در سال وفات او اختلاف است.


ابوعلی حسن بن علی بن محمد بن اسحاق دقاق صوفی نیشابوری، نیاکان وی اهل نیشابور بودند.
[۱] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ج۱، ص۱۸۹.    
[۲] ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
[۳] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    



دقاق شافعی مذهب
[۴] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
[۵] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۳۴.    
و شاگرد ابوبکر قفّال مروزی بود
[۶] ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
[۷] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
[۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۱۴۰.    
و فقه شافعی را از وی فرا گرفت.
[۹] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۴۰.    



حسن بن علی زمانی نیز به مرو مسافرت کرد و در فقه نزد علی خضری شاگردی کرد.
[۱۰] ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
[۱۱] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
[۱۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۱۴۰.    

او حدیث را از کسانی چون ابوعلی شبوی و ابوهیثم کشمیهنی استماع کرد.
[۱۳] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ج۱، ص۱۸۹.    
[۱۴] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
[۱۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۱۴۰.    



ابوعلی پس از طی مراتب علمی و مهارت وی در علوم گوناگونی از قبیل ادبیات عرب، علم اصول و لغت، به آموختن مسلک تصوف روی آورده و طریقت را از ابوالقاسم نصرآبادی فرا گرفت
[۱۶] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۱۴۰.    
[۱۷] ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
[۱۸] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
[۱۹] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۴۰.    
و سرانجام از بزرگان صوفیه گردید.
[۲۰] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۱۲.    
[۲۱] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۸.    
[۲۲] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۴۰.    



شاگردانی چون ابوالقاسم قشیری
[۲۳] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۱۴۰.    
[۲۴] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۴، ص۲۵۶.    
[۲۵] دیار بکری، حسین، تاریخ الخمیس، ج۲، ص۳۵۷.    
[۲۶] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
و زین الاسلام از دقاق نیشابوری بهره‌ها برده و حدیث شنیده‌اند.
[۲۷] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ج۱، ص۱۸۹.    



حسن صوفی دارای کتاب الضحایا بوده است.
[۲۸] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۳۴.    



حسن دقاق سرانجام در سال ۴۰۵ درگذشت.
[۲۹] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۳۰.    
[۳۰] ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
[۳۱] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۳۴.    

در سال وفات او اختلاف است.
[۳۲] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۳۲۶.    
[۳۳] ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۱۷۸.    

(دیگر منابع:
[۳۴] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۳.    
[۳۵] ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
[۳۶] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۱۲.    
[۳۷] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۸.    
[۳۸] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۴، ص۲۵۶.    
[۳۹] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۴.    
[۴۰] دیار بکری، حسین، تاریخ الخمیس، ج۲، ص۳۵۷.    
)


۱. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ج۱، ص۱۸۹.    
۲. ↑ ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
۳. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
۴. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
۵. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۳۴.    
۶. ↑ ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
۷. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۱۴۰.    
۹. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۴۰.    
۱۰. ↑ ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
۱۱. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
۱۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۱۴۰.    
۱۳. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ج۱، ص۱۸۹.    
۱۴. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
۱۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۱۴۰.    
۱۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۱۴۰.    
۱۷. ↑ ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
۱۸. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
۱۹. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۴۰.    
۲۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۱۲.    
۲۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۸.    
۲۲. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۴۰.    
۲۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۱۴۰.    
۲۴. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۴، ص۲۵۶.    
۲۵. ↑ دیار بکری، حسین، تاریخ الخمیس، ج۲، ص۳۵۷.    
۲۶. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۲۹.    
۲۷. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ج۱، ص۱۸۹.    
۲۸. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۳۴.    
۲۹. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۳۰.    
۳۰. ↑ ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
۳۱. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۳۴.    
۳۲. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۳۲۶.    
۳۳. ↑ ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۱۷۸.    
۳۴. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۳.    
۳۵. ↑ ابن عساکر، ابو القاسم، تبیین کذب المفتری، ج۱، ص۲۲۶.    
۳۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۱۲.    
۳۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۸.    
۳۸. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۴، ص۲۵۶.    
۳۹. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۴.    
۴۰. ↑ دیار بکری، حسین، تاریخ الخمیس، ج۲، ص۳۵۷.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حسن بن علی دقاق»، ج۳، ص۱۲۲.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 405 (قمری) | شخصیت‌های شافعی قرن 5 (قمری) | صوفیان شافعی قرن 5 (قمری) | مؤلفان شافعی قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار