• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسین بن محمد قاضی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حسین بن محمد قاضی۴۶۲ هـ.ق) از فقهای برجسته شافعی در خراسان بود.
وی علم حدیث را نزد ابونعیم حافظ و فقه را نزد ابوبکر قفّال مروزی آموخت.
شاگردان برجسته‌ای مانند عبدالله لرزاق منیعی و محیی السنه بغوی نزد او تلمذ کردند.
ابن خلکان او را فقیهی بزرگ و صاحب شکوه دانسته و اشاره کرده که در کتاب‌های امام الحرمین و غزالی، منظور از قاضی اوست.
آثار مهم او شامل تعلیقی در فروع، الفتاوی، لباب‌التهذیب و اسرار الفقه است.
وی در محرم ۴۶۲ (هجری قمری) در مرورود درگذشت.



ابوعلی حسین بن محمد بن احمد قاضی مرورودی اهل خراسان بود.
ابن خلکان درباره‌اش می‌نویسد: ابوعلی صاحب شکوه و فقیهی بزرگ بود.
هر جا امام الحرمین در کتاب نهایة المطلب و غزالی در الوسیط و البسیط، قاضی می گویند، مرادشان ابوعلی مروزی است نه غیر او.
او عمرش را پیوسته در راه امر قضاوت، تصنیف، تدریس و فتوادادن گذراند.
در علم فقه به درجه فقاهت رسید، به گونه‌ای که او را یکی از بزرگ‌ترین فقهای مذهب شافعی در خراسان به شمار می‌آوردند.



ابوعلی علم حدیث را نزد ابونعیم حافظ و علم فقه را نزد ابوبکر قفّال مروزی فرا گرفت.


حسین بن محمد از عبداللّه لرزاق منیعی، محیی‌السنه بغوی و جماعتی از اهل سنت از او فقه و حدیث آموخته‌اند.



قاضی تألیفاتی را در اصول، فروع و خلاف نوشت که عبارت‌اند از:
• تعلیقی در فروع؛
• شرح فروع ابن حداد مصری؛
• الفتاوی؛
• لبابل تهذیب که تلخیص التهذیب بغوی است؛
• اسرار الفقه.


مرورودی سرانجام او در ماه محرم سال ۴۶۲ (هجری قمری) در مرورود ـ شهری در خراسان قدیم ـ از دنیا رفت.



۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۲۶۰.    
۲. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۱۳۴.    
۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۴. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۴۵.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۶۲.    
۶. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۳.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۲.    
۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۵۶.    
۹. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۰.    
۱۰. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۵۱۷.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۲۶۰.    
۱۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۶۳.    
۱۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۴.    
۱۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۲۶۱.    
۱۵. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۱۳۴.    
۱۶. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۴.    
۱۷. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۱۳۴.    
۱۸. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۴.    
۱۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۲۶۰.    
۲۰. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۱۳۴.    
۲۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۴۵.    
۲۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۶۲.    
۲۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۴.    
۲۴. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
۲۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۲۶. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۵۴.    
۲۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۵۱۷.    
۲۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۲۶۱.    
۲۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۲۶۱.    
۳۰. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۱۳۴.    
۳۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۶۳.    
۳۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۴.    
۳۳. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
۳۴. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۵۷.    
۳۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۲۶۱.    
۳۶. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۱۳۴.    
۳۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۶۳.    
۳۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۵۷.    
۳۹. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۱۳۴.    
۴۰. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۴.    
۴۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۴۲. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۵۶.    
۴۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۵۴.    
۴۴. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۰.    
۴۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۴۵.    
۴۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۴۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۴۵.    
۴۸. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۶۳.    
۴۹. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۴.    
۵۰. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۵۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۴۵.    
۵۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۵۳. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۵۱۷.    
۵۴. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۴۵.    
۵۵. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۰.    
۵۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۶۳.    
۵۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۲۶۲.    
۵۸. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
۵۹. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۵۴.    
۶۰. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۱۳۵.    
۶۱. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۴.    
۶۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۶۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۴۵.    
۶۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۵۴.    
۶۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۳.    
۶۶. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۲.    
۶۷. ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۳۵.
۶۸. اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۴۴.
۶۹. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۳۵۶.    
۷۰. حسینی، ابوبكر بن هدایةالله، طبقات الشافعیه، ص۱۶۳.
۷۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۱۸۸.    
۷۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۵۴.    
۷۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۴۵.    
۷۴. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱، ص۵۸۴.
۷۵. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۵۱۷.    



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حسین بن محمد قاضی»، ج۳، ص۱۴۴.






جعبه ابزار