حوزه‌های تخصصی روان‌شناسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
روان‌شناسان با استفاده عملی از اصول، قواعد و فرضیات نظری سعی دارند مشکلات و معضلات اجتماعی و فردی را از میان برداشته و به اموری در زمینه‌های تحقیقات، تدریس، خدمات خاص مثل
مشاوره، راهنمایی، تشخیص و درمان
ناهنجاری‌های رفتاری بپردازند.
البته غالب روان‌شناسان در بیشتر از یک مورد از موارد فوق فعالیت می‌کنند. با توجه به تحصیلات و زمینه‌های تخصصی، حدود فعالیت آن‌ها از کارگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها، کلاس‌های درس، مراکز آموزش عالی و بیمارستان‌ها تا همکاری با مراکز دولتی، نظامی و... متفاوت است.
• روان‌شناس عمومی
• روان‌شناس تجربی
• روان‌شناس فیزیولوژی و مقایسه‌ای
• روان‌شناس رشد
• روان‌شناس شخصیت و اجتماعی
• روان‌شناس هنر
• روان‌شناس بالینی
• روان‌شناس مشاور
• روان‌شناس صنعتی و سازمانی
• روان‌شناس تربیتی
• روان‌شناس مدرسه
• روان‌شناس خدمات عمومی
• روان‌شناس نظامی
• روان‌شناس سنین کهولت
• روان‌شناس مهندسی
• روان‌شناس تولید و مصرف
• تحلیل‌گر تجربی رفتار
• روان‌شناس در خدمت محیط
• روان‌درمان‌گر
• روان‌شناس هیپنوتیزم
• روان‌شناس جنایی
• روان‌شناس سلامت
• روان‌شناس کودک.
تشخیص اختلالات روانی و درمان آن‌ها با روش روان‌درمانی توسط روان‌شناسان بالینی انجام می‌شود.
این روان‌شناسان پس از تحصیل در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، حدود ۳ الی ۵ سال در دوره دکترا دروس تخصصی
روان‌شناسی را طی کرده و بعد از آن، توانایی می‌یابند در چارچوب سلامت روانی کمک‌رسانی، پشتیبانی و درمان را برای سازگاری فرد با محیط و بازگشت به اجتماع انجام دهند.
روان‌شناس مدرسه، روان‌شناسی است که در مدارس، خدمات مشاوره‌ای ارائه داده و در زمینه ارزیابی توانایی‌های هوشی و شخصیتی دانش‌آموزان و راهنمایی صحیح آن‌ها در آموزشگاه‌ها فعالیت می‌کند. همچنین به دانش‌آموزانی با مشکلات تحصیلی، هیجانی و عاطفی، خدمات مشاوره‌ای می‌دهد یا آن‌ها را برای درمان به مراکز تخصصی معرفی می‌کند.
حوزه فعالیت روان‌شناس تربیتی، از روان‌شناس مدرسه وسیع‌تر است. روان‌شناس تربیتی در پی استفاده از اصول روان‌شناسی در امر
آموزش و پرورش بوده و درصدد است راه‌های مناسب برای تطابق هرچه بیشتر خصوصیات روان‌شناختی دانش‌آموزان با مواد آموزشی و برنامه‌های آموزشی را بیابد.
روان‌شناس صنعتی و سازمانی، آزمون‌های
هوش و
استعداد را برای انتخاب کارکنان طراحی کرده و برای حل مسائل مدیریتی، آموزش کارکنان، بهبود کارآیی روش‌های کار و حل مسائل انسانی محیط کار، تلاش می‌کند.
متخصصینی که در حیطه روان‌سنجی فعالیت می‌کنند، دو امر مهم و رایج در روان‌شناسی را پشتیبانی می‌کنند:
• اجرای آزمون‌ها
• تفسیر آزمون‌ها
تهیه آزمون‌ها و تعیین کاربرد آن‌ها نیز از وظایف آن‌ها است. هدف این رشته، اندازه‌گیری توانایی‌ها است.
چون یادگیری‌های دوران کودکی، اساس یادگیری‌ها و رفتارهای دوران بزرگسالی است؛ در این شاخه حرفه‌ای، مراحل رشد
کودک و
نوجوان و عوامل موثر بر آن و تغییرات مداوم در این دوره بررسی می‌شود و فاکتورهایی که برای تربیت بهتر و ورود سالم کودکان به اجتماع مورد نیاز است، شناسایی و تقویت می‌شود.
کسی که در حیطه
روان‌شناسی اجتماعی فعالیت می‌کند، رفتار افراد در گروه‌ها را بررسی می‌کند تا کنش‌های متقابل بین فرد و گروه را معین کرده و به این وسیله به فرد برای سازگاری با اجتماع کمک کند. حل مشکلات رفتاری بعضی افراد در گروه‌های اجتماعی و روابط میان گروه‌ها بر عهده این گروه از روان‌شناسان است.
بخشی از مسائل حقوقی، تاثیر فرایندهای روانی بر رفتار خلاف
قانون و
بزهکاری، در این حیطه بررسی می‌شود. کیفیت
جرم، شخصیت مجرم و علل ارتکاب جرم، از جنبه‌های روانی تحقیق می‌شود تا بتوان از نتایج آن برای کم کردن جرم و رفع زمینه‌های جرم در
جامعه استفاده شود.
روان‌شناس نظامی، رفتار افراد نظامی را اعم از روحیه، نگرش و اعتقاد، و حوادث غیرمنتظره و ناگهانی مثل محاصره،
شایعه،
ترس و
جنگ روانی را بررسی می‌کند. پژوهش‌های این روان‌شناسان، فرماندهان نظامی را قادر می‌سازد تا با درک دقیق شرایط، وضعیت نیروها را حدس زده و شیوه‌های مطلوبی برای نیل به اهداف تعیین‌شده را اتخاذ کنند.
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «حوزه‌های تخصصی روان‌شناسی»، تاریخ بازیابی ۹۷/۱۲/۱۴.
