حکم اطاعت از ظن (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند متعال در
قرآن کریم کسانی را که از
ظن و گمانهای بیجا پیروی می‌کنند، نکوهش می‌کند.
اطاعت از
ظن و گمانهای تخمینی، در قرآن
گناه شمرده شده است: «وان تطع اکثر من فی الارض یضلوک عن سبیل الله ان یتبعون الاالظن وان هم الا یخرصون؛
و اگر اکثر کسانی را که در روی زمین هستند اطاعت کنی تو را از راه خدا گمراه می‌کنند، آنها تنها از گمان پیروی می‌کنند و از تخمین و حدس (واهی).»
«وما یتبع اکثرهم الا ظنـا ان الظن لا یغنی من الحق شیــا ان الله علیم بما یفعلون؛
و بیشتر آنها جز از
گمان (و پندارهای بی اساس) پیروی نمی‌کنند (در حالی که) گمان هرگز انسان را از
حق بی نیاز نمی‌سازد (و به حق نمی‌رساند) خداوند به آنچه انجام می‌دهند آگاه است.»
«... وما یتبع الذین یدعون من دون الله شرکاء ان یتبعون الا الظن وان هم الا یخرصون؛
... و آنها که غیر خدا را شریک او می‌خوانند از منطق و دلیلی پیروی نمی‌کنند، آنها فقط از پندار بیاساس پیروی می‌کنند و آنها فقط
دروغ می‌گویند!»
«سیقول الذین اشرکوا لو شاء الله ما اشرکنا ولا ءاباؤنا ولا حرمنا من شیء کذلک کذب الذین من قبلهم حتی ذاقوا باسنا قل هل عندکم من علم فتخرجوه لنا ان تتبعون الا الظن وان انتم الا تخرصون؛
به زودی مشرکان (برای
تبرئه خویش) می‌گویند اگر خدا می‌خواست نه ما مشرک می‌شدیم و نه پدران ما، و نه چیزی را
تحریم می‌کردیم، کسانی که پیش از آنها بودند نیز همین گونه دروغ می‌گفتند و سرانجام (طعم) کیفر ما را چشیدند، بگو آیا دلیل قاطعی (بر این موضوع) دارید؟ پس به ما ارائه دهید، شما فقط از پندارهای بی اساس پیروی می‌کنید و تخمینهای نابجا می‌زنید.»
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم اطاعت».
