حکم امید (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حکم امید
۸۸۳. حرمت ناامیدی از رحمت خدا:
«... ولا تایـسوا من روح الله انه لا یایـس من روح الله الا القوم الکـفرون؛
پسرانم! بروید و از یوسف و برادرش تفحص کنید، و از رحمت خدا مایوس نشوید که از رحمت
خدا جز قوم کافر مایوس نمیشوند.»
«قالوا بشرنـک بالحق فلا تکن من القـنطین؛
گفتند تو را به
حق بشارت دادیم، از مایوسان مباش!»
«والذین کفروا بـایـت الله ولقائه اولـئک یئسوا من رحمتی واولـئک لهم عذاب الیم؛
کسانی که به آیات خدا و لقای او کافر شدند از رحمت من ماءیوسند، و برای آنها
عذاب دردناکی است.»
«واذا اذقنا الناس رحمة فرحوا بها وان تصبهم سیئة بما قدمت ایدیهم اذا هم یقنطون؛
و هنگامی که رحمتی به مردم بچشانیم خوشحال میشوند و هر گاه رنج و مصیبتی به خاطر اعمالی که انجام دادهاند به آنها رسد ناگهان ماءیوس میشوند.»
«قل یـعبادی الذین اسرفوا علی انفسهم لا تقنطوا من رحمة الله...؛
بگو: ای بندگان من که بر خود
اسراف و ستم کردهاید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را میآمرزد.»
«لا یسـم الانسـن من دعاء الخیر وان مسه الشر فیـوس قنوط• ... فلننبئن الذین کفروا بما عملوا ولنذیقنهم من عذاب غلیظ؛
انسان هرگز از تقاضای نیکی (و
نعمت ) خسته نمیشود، و هر گاه شر و بدی به او رسد ماءیوس و نومید میگردد• ...ما کافران را از اعمالی که انجام دادهاند (به زودی) آگاه خواهیم کرد، و از عذاب شدید به آنها میچشانیم.»
۸۸۴. لزوم امید داشتن به اجابت دعا:
«... وادعوه خوفـا وطمعـا ان رحمت الله قریب من المحسنین؛
... و او را با بیم و امید بخوانید (بیم از مسئولیتها و
امید به رحمتش، و نیکی کنید) زیرا رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است.»
«تتجافی جنوبهم عن المضاجع یدعون ربهم خوفـا وطمعـا...؛
پهلوهایشان از بسترها در دل شب دور میشود (بپا میخیزند و رو به درگاه خدا میآورند) پروردگار خود را با
بیم و امید میخوانند...»
۸۸۵. مطلوبیت امید داشتن به بخشش الهی، در سایه توبه راستین:
«یـایها الذین ءامنوا توبوا الی الله توبة نصوحـا عسی ربکم ان یکفر عنکم سیـاتکم ویدخلکم جنـت تجری من تحتها الانهـر...؛
ای کسانی که ایمان آوردهاید! توبه کنید
توبه خالصی، امید است با این کار پروردگارتان گناهانتان را ببخشد، و شما را در باغهائی از بهشت که نهرها از زیر درختانش جاری است وارد کند...»
۸۸۶. لزوم امید بستن به حل مشکلات زندگی در پرتو لطف و عنایت خداوند:
«لینفق ذو سعة من سعته ومن قدر علیه رزقه فلینفق مما ءاتـه الله لا یکلف الله نفسـا الا ما ءاتـها سیجعل الله بعد عسر یسرا؛
آنها که امکانات وسیعی دارند باید از امکانات وسیع خود
انفاق کنند، و آنها که تنگدستند از آنچه که خدا به آنها داده انفاق نمایند، خداوند هیچکس را جز به مقدار توانائی که به او داده
تکلیف نمیکند، خداوند به زودی بعد از سختیها آسانی قرار میدهد.»
۸۸۷. لزوم امید داشتن به خدا، در پی بروز مشکلات و از دست رفتن امکانات:
«ولـئن اذقنا الانسـن منا رحمة ثم نزعنـها منه انه لیـوس کفور• الا الذین صبروا وعملوا الصــلحـت اولـئک لهم مغفرة واجر کبیر؛
و اگر به انسان نعمتی بچشانیم سپس از او بگیریم بسیار نومید و ناسپاس خواهد بود•... • مگر آنها که (در سایه ایمان راستین) صبر و
استقامت ورزیدند و عمل صالح انجام دادند، که برای آنها آمرزش و اجر بزرگی است.»
۸۸۸. لزوم امیدواری به رحمت خدا، در عین بیم داشتن از او:
«... واعلموا ان الله یعلم ما فی انفسکم فاحذروه واعلموا ان الله غفور حلیم؛
... و بدانید
خداوند آنچه را در دل دارید، میداند! از مخالفت او به پرهیزید و بدانید خداوند، آمرزنده و بردبار است (و در مجازات بندگان، عجله نمیکند)!»
«و لا تفسدوا فی الارض بعد اصلـحها وادعوه خوفـا وطمعـا ان رحمت الله قریب من المحسنین؛
و در زمین فساد مکنید بعد از آنکه
اصلاح شده است، و او را با بیم و امید بخوانید (بیم از مسئولیتها و امید به رحمتش، و نیکی کنید) زیرا رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است.»
«نبئ عبادی انی انا الغفور الرحیم• وان عذابی هو العذاب الالیم؛
بندگانم را آگاه کن که من غفور و رحیمم• (و نیز آنها را آگاه کن که) عذاب و کیفر من عذاب دردناکی است.»
۸۸۹. لزوم امیدواری پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) در دستیابی به آیات و نشانههای نبوت روشن تر از قصه اصحاب کهف:
«الا ان یشاء الله واذکر ربک اذا نسیت وقل عسی ان یهدین ربی لاقرب من هـذا رشدا؛
مگر اینکه خدا بخواهد، و هر گاه فراموش کردی (جبران نما) و پروردگارت را بخاطر بیاور، و بگو امیدوارم که پروردگارم مرا به راهی روشنتر از این
هدایت کند.» (بنا بر قولی، مراد از مشارالیه در «هذا» نسبت به قصه اصحاب کهف است.
)
۸۹۰. پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) مسئول امیدوار ساختن گناهکاران به آمرزش الهی:
«واذا جاءک الذین یؤمنون بـایـتنا فقل سلـم علیکم کتب ربکم علی نفسه الرحمة انه من عمل منکم سوءا بجهــلة ثم تاب من بعده واصلح فانه غفور رحیم؛
هر گاه کسانی که به آیات ما
ایمان دارند نزد تو آیند به آنها بگو:
سلام بر شما، پروردگارتان رحمت را بر خود فرض کرده، هر کس از شما کار بدی از روی نادانی کند سپس توبه و اصلاح (و جبران) نماید او آمرزنده مهربان است.»
«نبئ عبادی انی انا الغفور الرحیم؛
بندگانم را آگاه کن که من غفور و رحیمم.»
«قل یـعبادی الذین اسرفوا علی انفسهم لا تقنطوا من رحمة الله ان الله یغفر الذنوب جمیعـا...؛
بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف و
ستم کردهاید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را میآمرزد.»
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم امید».