حکیم بن احوص سُغدی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوحفص حکیم بن احوص سُغدی، ابن احوص شاعر و موسیقی‌دان ایرانی از اواخر
سده دوم و اوایل
سده چهارم هجری است.
او به عنوان نخستین شاعر پارسی‌گو و مخترع
ساز شهرود شناخته می‌شود.
شمس قیس رازی و
فارابی به او اشاره کرده‌اند و فارابی گفته که او در سال
۳۰۶ هجری ساز شهرود را تکمیل کرده است.
تاریخ درگذشتش مشخص نیست، اما به گفته فارابی، او در سال ۳۰۶ زنده بوده است.
سُغدی از شاعران اواخر سده دوم و اویل سده چهارم هجری است که سرودن نخستین شعر پارسی و اختراع ساز شهرود را به او نسبت داده‌اند.
وی از مردمان سُغد
سمرقند بود.
شمس قیس رازی، نخستین کسی است که از وی به نام
ابوحفص حکیم بن احومی سغدی یاد کرده و یک بیت از اشعار او را در کتاب خود آورده و گفته است: بعضی او را نخستین شاعر فارسی گو دانسته‌اند.
شمس قیس با استناد به قول ابونصر فارابی در کتاب ا
لموسیقی الکبیر،
ابوحفص را موسیقی‌دان و مخترع ساز شهرود معرفی کرده است.
به نوشته فارابی، وی پس از تکمیل ساز شهرود در ۳۰۶ هجری آن را به شهرهای دیگر برد و آواز آن در همه جا موافق طبع مردم آن روزگار قرار گرفت.
خوارزمی معتقد است
ابوحفص سغدی، ساز شهرود را در شهر
بغداد اختراع کرد.
برخی به اشتباه وی را از شاعران
سده اول دانسته‌اند.
آغابزرگ کتابی به نام
فرهنگ ابوحفص سغدی که معروف به هفت بخش بوده را به
حکیم سُغدی نسبت داده است.
تاریخ درگذشت
ابوحفص مشخص نیست؛ ولی به گفته فارابی در سال ۳۰۶ زنده بوده است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حکیم ـ سُغدی»، ج ۲، ص ۲۰۰.
