• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خذل (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




خَذَلَ ( به فتح خاء و فتح ذال و فتح لام) از واژگان قرآن کریم و به معنی رها کردن و يارى نكردن است. اين كلمه تنها سه بار در قرآن آمده است.



خَذَلَ به معنی رها كردن و يارى نكردن است. «خَذَلَهُ‌ خَذْلًا و خِذْلَاناً: تَرَكَ نُصْرَتَهُ و إِعَانَتَهُ» به نظر راغب خِذْلان (به کسر خاء و سکون ذال) آن است كه به يارى دوستى اميدوار باشى و او تو را رها كند.


(وَ إِنْ‌ يَخْذُلْكُمْ‌ فَمَنْ ذَا الَّذِي يَنْصُرُكُمْ مِنْ بَعْدِهِ‌) «اگر خدا شما را رها كند و يارى ندهد پس كيست كه بعد از او شما را نصرت دهد؟»
(وَ كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ‌ خَذُولًا) « شیطان بسيار رها كننده و خوار كننده انسان است.» خَذول (به فتح خاء) صيغه مبالغه است يعنى شيطان بسيار رها كننده و خوار كننده انسان است. اميدوار می‌كند و خوار می‌گرداند.
(فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مَخْذُولًا) «كه نكوهيده و بى‌يار و ياور خواهى ماند.»
حکمت ۱۷ نهج البلاغه درباره آنان‌كه در جنگ امام را يارى نكردند و در خانه‌هاى خود نشستند فرموده: ««خَذَلُوا الْحَقَّ وَ لَمْ يَنْصُرُوا الْبَاطِلَ».» «حق را رها كردند و باطل را نيز يارى ننمودند.»


اين كلمه تنها سه بار در قرآن آمده است.



۱. قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۳۳.    
۲. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغه، ج۲، ص۱۶۵.    
۳. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۳۶۲.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۲۷۷.    
۵. آل عمران/سوره۳، آیه۱۶۰.    
۶. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۵۷.    
۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۴، ص۸۷.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۴۲۹.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۳۱۷.    
۱۰. فرقان/سوره۲۵، آیه۲۹.    
۱۱. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۰۴.    
۱۲. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۵، ص۲۸۲.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۹۳.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۹۹.    
۱۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۸۴.    
۱۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۷۰.    
۱۸. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۳، ص۹۵.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۲۳۷.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۱۱۵.    
۲۱. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۵۵، حکمت ۱۷.    
۲۲. سید شریف رضی، ابوا الحسن، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۷۲، حکمت ۱۴.    
۲۳. آل عمران/سوره۳، آیه۱۶۰.    
۲۴. فرقان/سوره۲۵، آیه۲۹.    
۲۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۲.    



قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «خذل»، ج۲، ص۲۳۳.    






جعبه ابزار