• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خضوع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



خضوع‏ از فضایل اخلاقی است. از احکام آن در بابهای صلات، حج و تجارت سخن گفته‏اند.




خضوع به معنی فروتنی و فرمانبرداری می‌باشد.



هرچند سه واژه خضوع، خشوع و تواضع، در مقابل تکبر به معنای فروتنی به کار می‏روند؛ ليکن بين آنها تفاوتهای ظريفی وجود دارد. برخی، در مقام فرق بين خضوع و خشوع، اوّلی را به اعضای بدن و دومی را به قلب اختصاص داده‏اند.
برخی، خشوع را اعم از خضوع دانسته و گفته‏اند: قلمرو خضوع بدن است؛ ليکن خشوع، علاوه بر بدن، صدا (پايين آوردن صدا) و نگاه (به پايين نگريستن) را در بر می‏گيرد.
[۳] دعائم الاسلام ج۱، ص۱۳۶.

برخی ديگر گفته‏اند: خشوع بيشتر در پايين آوردن صدا و خضوع در به زير افکندن سر به کار می‏رود.



کاربرد تواضع به اعتبار خُلقيات و افعال ظاهر و باطن است و يا تواضع، تن دادن به منزلتی فروتر از منزلت استحقاقی است.



خضوع و خشوع در موارد زير مستحب است: هنگام ورود به مسجد،
حرم مکه، مکه، مسجدالحرام،کعبه،
[۱۱] جامع عباسی ج۱، ص۱۳۱.
مشاهد مشرفه معصومان عليهم السّلام و هنگام زیارت ايشان؛وقت ورود نمازگزار به مصلای خود؛ در نماز، بويژه در حال قیام که با حالت خضوع به محل سجده‏اش نگاه کند،
[۱۵] کشف الغطاء ج۳، ص۲۴۲.
هنگام تلاوت قرآن و گفتن ذکر و خواندن دعا؛
[۱۹] کشف‏الغطاء ج۳، ص۵۱۹.
هنگام بيرون رفتن به صحرا برای نماز استسقا
[۲۰] جامع عباسی ص۷۵..
و در طواف.
انجام دادن هر عمل منافی با خضوع و خشوع در نماز مکروه است.
[۲۲] توضيح المسائل مراجع ج۱، ص۶۳۱، م۱۱۵۷.



 
۱. المیزان ج۱، ص۱۵۲.    
۲. مجمع البحرین ج۱، ص۶۴۹.    
۳. دعائم الاسلام ج۱، ص۱۳۶.
۴. شرح اصول الکافی(مازندرانی) ج۸، ص۲۳۷.    
۵. الفروق اللغویة ص۲۱۵-۲۱۷.    
۶. شرح اصول الکافی(مازندرانی) ج۱۱، ص۲۰۶-۲۰۷.    
۷. جواهر الکلام ج۴، ص۱۲۱.    
۸. بحار الانوار،ج۸۱،ص۱.    
۹. مستند الشیعة ج۱۲، ص۶۱.    
۱۰. الدروس‌الشرعیة ج۱، ص۳۹۲.    
۱۱. جامع عباسی ج۱، ص۱۳۱.
۱۲. جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۰۱.    
۱۳. الحدائق الناضرة ج۱۷، ص۴۲۱.    
۱۴. تذکرة الفقهاء ج۸، ص۴۴۹.    
۱۵. کشف الغطاء ج۳، ص۲۴۲.
۱۶. الألفیة والنفلیه ص۱۱۰.    
۱۷. تحریر الأحکام ج۱، ص۲۶۱.    
۱۸. الحدائق الناضرة ج۸، ص۸۸.    
۱۹. کشف‏الغطاء ج۳، ص۵۱۹.
۲۰. جامع عباسی ص۷۵..
۲۱. الدروس الشرعیة ج۱، ص۴۰۲.    
۲۲. توضيح المسائل مراجع ج۱، ص۶۳۱، م۱۱۵۷.




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۴۶۵-۴۶۶.    




جعبه ابزار