خطف (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خَطْف (به فتح خاء و سکون طاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای ربودن است. از مشتقات آن
اِخْتطاف (به کسر الف و سکون خاء) به سرعت اخذ كردن است.
خَطْفه (به فتح خاء و سکون طاء) نیز مصدر به معنى ربودن می‌یاشد.
خَطْف به معنای ربودن است.
راغب می‌گويد: خطف و اختطاف به سرعت اخذ كردن است.
در
اقرب آمده «خَطِفَهُ خَطْفاً: استلبه بسرعة».
(يَكادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصارَهُمْ ...) «نزديک است برق چشم‌هايشان را بربايد.»
چون برق زدن به سرعت انجام می‌گيرد لذا «يَخْطَفُ» آمده است؛ گویی برق، چشم را مى‌ربايد.
(وَ قالُوا إِنْ نَتَّبِعِ الْهُدى مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ أَرْضِنا ...) «گفتند: اگر از
هدايت پيروى بكنيم از شهر خويش ربوده می‌شويم ديگران با
قتل و
غارت و
اسارت ما را از بين می‌برند.»
(أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنا حَرَماً آمِناً وَ يُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ أَ فَبِالْباطِلِ يُؤْمِنُونَ وَ بِنِعْمَةِ اللَّهِ يَكْفُرُونَ) عادت عرب قتل و غارت و
دزدى بود ولى اهل
مكّه به احترام
كعبه از اين گرفتاری‌ها در امان بودند.
غارتگران اطراف
حرم را غارت می‌كردند ولى به حرم جسارت روا نداشتند،
آيه شريفه در مقام
تذكّر اين
موهبت می‌گويد: «آيا ندانستند كه ما حرم را محلّ
امن قرار داديم و مردم از اطراف اهل مكّه به وسيله غارتگران ربوده می‌شوند با اين حال آيا اين‌ها به
باطل و
بتان ايمان آورده و به
نعمت خدا كفر می‌ورزند؟!»
(إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ) «مگر آن كس كه بربايد ربودن
معهود پس
شهاب نافذى از پى او شود.»
«خطفه» مصدر است به معنى ربودن.
بيضاوى می‌گويد: چون مراد از خطفه
استراق سمع از
ملائكه است لذا با الف و لام آمده است.
بهتر است بگویيم تاء «خطفه» براى قلّت و الف و لام آن براى عهد است يعنى بربايد ربودن مختصر از
ملاء اعلى را ... .
•
قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «خطف»، ج۲، ص۲۶۳-۲۶۴.
